Συμπτώματα ασθενειών φυτών-δέντρων

Ασθένειες φυτών λαχανικών και δέντρων

1. Κηλίδες επί των φύλλων ή στελεχών
   Οι κηλίδες αυτές είναι δυνατόν να είναι κανονικού ή ακανόνιστου σχήματος, διαφόρων μεγεθών και χρωμάτων, επίπεδες, κυρτές ή κοίλες, δημιουργούν τρύπες στα φύλλα που πέφτουν ή παραμένουν ξερές. Οι κηλίδες αυτές μπορεί να είναι διασπαρμένοι σε διάφορα σημεία και προέρχονται από μύκητες ή βακτήρια. Εάν οι κηλίδες αρχίζουν από τα άκρα ή την περίμετρο των φύλλων, τότε είναι δυνατόν να προέρχονται από την ξηρή ατμόσφαιρα ή από την παρουσία στο έδαφος διαλυτού στοιχείου(μαγειρικού άλατος), ή από έγκαυμα από φάρμακο (πετρελαίου, θειασβεστείου, βορδιγαλλείου πολτού).
   Εάν αυτή ξεκινάει από την βάση προς την κορυφή, ενώ ο κεντρικός βλαστός από όπου φύεται ο προσβεβλημένος βλαστός είναι υγιής, τότε η αιτία δύναται να αποδοθεί σε μύκητα (φαιά σήψη των πυρηνοκάρπων) ή σε βακτήριο. Εάν η αποξήρανση αρχίζει από την κορυφή και προχωράει προς τη βάση του βλαστού, τότε ως αιτία υποπτευόμαστε μύκητες (παρασιτική κορυφοξήρα των εσπεριδοειδών), βακτήρια, χαμηλή θερμοκρασία (άωρος φθινοπωρινή βλάστηση), έλλειψη υγρασίας είτε από ζημιά των ριζών ή απουσίας αυτής από το έδαφος.
2. Αποπληξία ή μαρασμός των βλαστών ή φυτών
   Η απότομος αποξήρανση βλαστών και φυτών οφείλεται στο μύκητα (Pythiacystis citrophthora) των εσπεριδοειδών, Fusarium πολλών δέντρων) ή βακτήριο (Bacteria tumefaciens), ή μηχανική ζημιά (ξυλοφάγα έντομα υπογείου κορμού), αυτές οι αιτίες παρεμποδίζουν σε μια στιγμή την ανταλλαγή τροφών μεταξύ ριζών και φυλλώματος, ή υπογείου και υπέργειου μέρος ενός φυτού. Δεδομένου δε ότι η άνοδος των χυμών (του νερού και των διαλυμένων σε αυτό ακατέργαστων τροφών του εδάφους) συντελείτε από το εξωτερικό λεπτό στρώμα του ξύλου, η δε κάθοδος των κατεργασμένων τροφών δια του εξωτερικού φλοιού, είναι δυνατόν η μόλυνση που δημιουργείτε μερικώς ή καθολικός στο φλοιό από μύκητα ή βακτηρίδιο να αναπτύξει αυτούς τους μικροοργανισμούς στο φυτό χωρίς εμφανή συμπτώματα ασθένειας.
   Αντιθέτως, είναι δυνατόν η μερική διακοπή και η επί αρκετό χρόνο κάθοδος των κατεργασμένων τροφών προς τις ρίζες ή τα κατώτερα όργανα του φυλλώματος, να επιτρέψει προς στιγμή μεγαλύτερη καρποφορία (κομμίωση εσπεριδοειδών, εξοίδησης κορμού και ριζών, ρητίνωσης πιστακίας). Μετά από λίγο όμως εξαιτίας της επεκτεινόμενης απότομης δράσης της παθογόνου αιτίας προς τα αγγεία της ανόδου της υγρασίας και των διαλυμάτων των ακατέργαστων τροφών, επέρχεται απότομη διακοπή της τροφοδοτήσεως της κόμης (φυλλώματος κλπ.) του φυτού. Αποτέλεσμα αυτής της απότομης διακοπής ανόδου της υγρασίας είναι ο απότομος μαρασμός ή θάνατος του φυτού, χαρακτηριζόμενος ως αποπληξία. Μάλιστα είναι τόσο απότομος ο θάνατος ώστε να μη προλαβαίνει το φυτό να προσαρμοστεί ή να προσανατολιστεί προς τη νέα κατάσταση δια της αποβολής αναλόγου ποσότητος καρπών και φυλλώματος, όπως θα συνέβαινε αν η τροφοδότηση διεκόπτετο μερικώς δια μερικής καταστροφής των αγγείων της ανόδου ή ελαττώσεως των αρδεύσεων. Για το λόγο αυτό παρατηρούμε κατά το τέλος της ανοίξεως ή την αρχή του καλοκαιριού να ξηραίνονται με ολόκληρο το φύλλωμά τους και το ημι αναπτυγμένο φορτίο των καρπών τους.
3. Κίτρινο φύλλωμα
   Αν το κιτρίνισμα είναι ακανόνιστο και ορατό από την πάνω επιφάνεια, τότε αιτία αυτού είναι ζωικά παράσιτα (ακάρεα, αφίδες κ.τ.λ.) εγκατεστημένα στην κάτω επιφάνεια ή διηθητός ιός που προξενεί μωσαϊκωσιν (συκή). Αν το κιτρίνισμα είναι μάλλον ομοιόμορφο, εκτός τινών νευρώσεων ή άλλων σημείων παραμενόντων πρασινωπών, τότε θα πρόκριτε περί ελλείψεως ενός θρεπτικού στοιχείου στο έδαφος ή πλεονάσματος του , οπότε η πάθηση λέγεται φυσιολογική. Αν όμως το κιτρίνισμα των φύλλων είναι ομοιόμορφο, τότε το στοιχείο που θα λείπει είναι το άζωτο, αν αιτία της ασθένειας είναι η έλλειψης αυτού του στοιχείου. Είναι δυνατόν όμως να οφείλεται και σε γενική διατάραξη, συνέπεια καταστροφής ή ανεπαρκούς αναπτύξεως των απορροφητικών των τροφών ριζών εξαιτίας της παρουσίας υπερβολικής υγρασίας, η οποία έδιωξε τον τόσο απαραίτητο για τη ζωή αέρα και κατέλαβε τη θέση αυτού.
4. Πτώσης των φύλλων και καρπών
   Η πτώσης των φύλλων και καρπών είναι δυνατό να οφείλεται από προσβολή ζωικών παρασίτων, εντόμων, ακάρεων ή μυκήτων, από έλλειψη υγρασίας του εδάφους, από πλεονασμό υγρασίας του εδάφους (πλημμύρα), σε χαμηλή θερμοκρασία.
   Είναι δυνατό να πέσουν τα φύλλα και από την καυστική επίδραση σε αυτά από κάποιο χρησιμοποιημένο φάρμακο (πετρέλαιο, θειασβέστιο).
5. Σκωριάσεις, κν. συναπίδι
   Στίγματα κίτρινα ή πορτοκαλόχροα, πλήρη κοκκίων του αυτού χρώματος και εγκατεσπαρμένα στα φύλλα καρπούς και βλαστούς έχουν για αιτία μύκητες. Αυτή η προσβολή μπορεί να προκαλέσει αποξήρανση του φιλοξενούντος φυτού ή μερών αυτού (σκωρίασης κυάμων, φασολιών, αχλαδιάς) και γενική εξασθένηση.
6. Περονόσποροι, ωϊδία
   Λευκά ή φαιά άφθονα μυκήλια επεκτεινόμενα ακανόνιστως στην επιφάνεια φύλλων, καρπών και βλαστών χαρακτηρίζουν τα ωϊδία (κν. μπάστρες ή στάχτιασμα). Κανονικότερες όμως και κάπως περιορισμένες κηλίδες άγονοι ή με λευκές ή φαιές υφές, συνήθως στην κάτω επιφάνεια, χαρακτηρίζουν τους κυρίως περονόσπορους.
7. Σήψης καρπών
   Κηλίδες διαφόρων χρωμάτων υδαρείς παρουσιάζονται στους καρπούς, τους καταλαμβάνουν με τον καιρό ολόκληρους και τους καταστρέφουν, οφείλονται σε διάφορους μύκητες.
8. Στιγμάτωσις καρπών
   Φελλώδεις ή άλλης φύσεως κηλίδες που εξέχουν οφείλονται σε μύκητες (φουσικλάδιο ή βούλα μήλων).
9. Καρκίνοι ή εξελκώσεις
   Μη επουλωμένες πληγές παρουσιάζονται στο κορμό ή στους βλαστούς. Αυτές οφείλονται σε μύκητες ή βακτήρια. Πιθανόν η αρχική αιτία να ήταν η μηχανική ζημιά και να ακολούθησε η μόλυνση από παθογόνο ή σαπροφυτικό οργανισμό, που πρόσβαλε το σχηματιζόμενο δημιουργικό ιστό για την επούλωση της πληγής.
10. Εξοιδήσεις (εξογκώματα)
    Αυτές παρουσιάζονται στις ρίζες των φυτών και δέντρων και δυνατόν να προκαλούνται από έντομα (Schizoneura lanigera της μηλιάς), σκωλήκων (Heterodera radicicola) και βακτηρίων (bacterium tumefaciens). Παρουσιαζόμενες στο κορμό, στο σημείο της ενώσεως εμβολίου και υποκειμένου καταδεικνύουν την έλλειψη συγγένειας μεταξύ εμβολίου και υποκειμένου, για καλή εμπλοκή των κυττάρων. Άλλες όμως εξοιδήσεις στο υπόγειο μέρος και πλησίον των κεντρικών ριζών οφείλονται σε βακτήριο.
    Εξοιδήσεις επί βραχιόνων κλαδιών και φύλλων είναι δυνατό να οφείλονται σε βακτήριο (Bacterium savastanoi της ελιάς). Εξογκώματα παραγόμενα στα φύλλα οφείλονται σε ερεθισμούς εντόμων ή μύκητες (εξώασκος της ροδακινιάς).

Πηγή:Οι εχθροί των καρποφόρων δέντρων-Π. Αναγνωστόπουλου-Αθήναι 1939

Διαβάστε ακόμη:Ασθένειες δέντρων και μέτρα αντιμετώπισής τους