Τα χρήσιμα ζιζάνια

Η χρησιμότητα των ζιζανίων στο χωράφι

Τα άγρια αυτοφυή φυτά όσο ανεπιθύμητα και αν είναι, δεν αναπτύσσονται ποτέ τυχαία. Η εξαιρετική τους αντοχή, ακόμη και απέναντι στην προσπάθεια του ανθρώπου να τα εξοντώσει, οφείλεται στην άριστη προσαρμογή τους σε κάποιες ειδικές συνθήκες (σύσταση εδάφους, υγρασία κ.λ.π). Αφού λοιπόν υπάρχει πάντα μια τέτοια συσχέτιση ενός είδους με κάποιες συνθήκες, μπορούμε να αντλήσουμε πληροφορίες από αυτά.
Για παράδειγμα, ένα ζιζάνιο, όπως το ξινοτρίφυλλο (Oxalis spp.) μας υποδεικνύει ότι το έδαφος έχει έλλειψη ασβεστίου και μας βοηθάει να το διορθώσουμε.

Τα ζιζάνια, ιδιαίτερα στις δενδρώδεις και πολυετείς καλλιέργειες όπως η ελιά ή το αμπέλι, δεν είναι πάντοτε ανεπιθύμητα. Υπάρχουν περιπτώσεις που η παρουσία τους μας είναι χρήσιμη, αρκεί να είναι κάτω από διαρκεί έλεγχο, ώστε να ωφελούν χωρίς να βλάπτουν ή καλύτερα το όφελος να είναι μεγαλύτερο από τη ζημιά που προκαλούν. Έτσι η παρουσία για παράδειγμα, ενός χαμηλού ζιζανιοτάπητα σε ελαιώνες που βρίσκονται σε επικλινή εδάφη, εμποδίζει τη διάβρωση, την απομάκρυνση δηλαδή του γόνιμου επιφανειακού εδάφους με τις βροχές.

Νεότερες έρευνες από τις Η.Π.Α. – Καλιφόρνια (Altieri et al,1986) που εξετάζουν τη σχέση των ζιζανίων με τα βλαβερά έντομα, καταγράφουν μεγάλο αριθμό περιπτώσεων, όπου τα ζιζάνια, αναπτυσσόμενα υπό έλεγχο π.χ. στα όρια του κτήματος φιλοξενούν ωφέλιμα έντομα (παράσιτα και αρπακτικά των επιζήμιων ειδών στην παραγωγή).

Στην καλλιέργεια της μηλιάς η Phacelia sp. βοηθάει τη βιολογική καταπολέμηση της ψώρας του San Jose (φιλοξένει το Aphelinus mali παράσιτο υμενόπτερο).

Στην λαχανοκαλλιέργεια τα Chenopodium sp. συμβάλλουν στην καταπολέμηση της μελίγκρας (φιλοξενούν τη Chrysopa carnea, αρπακτικό νευρόπτερο).

Στο αμπέλι, το Sorghum halepense (βέλιουρας-johnsongrass) φιλοξενεί το Metaseilus, άκαρι αρπακτικό που ελέγχει τα φυτοφάγα ακάρεα (Tetranychus sp. κ.λ.π.).

Ίσως δεν είναι σε πολλούς ακόμη γνωστό ότι ο καθηγητής Ισαακίδης, ήδη από το 1950 διαπίστωνε τον ευνοιικό ρόλο του φυτού Inula sp. (ακονυζά – Compositae) στο βιολογικό έλεγχο του δάκου. Πρότεινε μάλιστα ευνοική μεταχείριση αυτού του πολύτιμου "φυτικού σύμμαχου" από τους ελαιοκαλλιεργητές.

Όμως η "χρησιμότητα των ζιζάνιων" δεν σταματά εδώ. Εκτός από τη φιλοξενία που προσφέρουν σε πολλά είδη αρπακτικών και παρασίτων πολλά ζιζάνια προσφέρονται και για την παρασκευή εκχυλισμάτων τα οποία χρησιμοποιούνται για την αναζωογόνηση των καλλιεργούμενων φυτών αλλά και σαν φαρμακευτικά για την φυτοπροστασία τους.

Πηγή:ΤΕΙ Κρήτης-Σχολή Τεχνολογίας Γεωπονίας

Διαβάστε ακόμη:Τα άγρια φαγώσιμα χόρτα της Ελλάδας