Λειψυδρία, διάβρωση και οι τρόποι αντιμετώπισής τους

Το πρόβλημα της λειψυδρίας και της διάβρωσης

Γιατί αναφέρουμε έτσι το πρόβλημα;
Όταν κουβεντιάζουμε για την πλημμύρα ησυχάζουμε για την λειψυδρία. Όταν υπάρχει λειψυδρία έχουμε αγωνία για την λειψυδρία και ησυχάζουμε για τις πλημμύρες. Ξεχωρίζουμε το ένα πρόβλημα από το άλλο. Το πρόβλημα όμως είναι ένα. Είναι το πρόβλημα της σχέσης του ανθρώπου με το νερό, με τη φύση. Ένας κύκλος, νερό – άνθρωπος – γη.
Ο άνθρωπος τα πράγματα τα βλέπει μερικά. Βλέπει το δέντρο, δεν βλέπει το δάσος. Βλέπει το νερό να τρέχει, δεν σκέφτεται από πού προέρχεται.

ΤΑ ΜΕΓΑΛΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ είναι:

1. Η μετατροπή των συνθηκών που επικρατούν στον βιοπλανήτη γη σε τέτοιες συνθήκες που να μην μπορεί να υπάρχει ζωή.
2. Η αλλοίωση του κοινωνικού ιστού.
3. Τα μεγάλα προβλήματα από την πληθυσμιακή έκρηξη, τη μεγάλη κατανάλωση του νερού και το ότι μπαίνουμε μέσα σε περίοδο ξηρασίας.

Το πιο σοβαρό, πιο σοβαρό και από τα σοβαρά πυρηνικά ατυχήματα είναι το πρόβλημα της προσθήκης καινούργιας θερμικής ενέργειας πάνω στο βιοπλανήτη γη. Αυτή η προσθήκη θερμικής ενέργειας γίνεται από την χρήση των συμβατικών ενεργειακών πηγών από την εξόρυξη των ορυκτών καυσίμων και από την πυρηνική ενέργεια. Πέρα από την ρύπανση των στοιχείων της φύσης και την ραδιενέργεια , έχουμε την προσθήκη θερμικής ενέργειας. Η γη έχει ζωή, γιατί απέχει μια συγκεκριμένη απόσταση από τον ήλιο. Η θερμική ενέργεια που εκπέμπει ο ήλιος, έδωσε τη δυνατότητα δημιουργίας ζωής πάνω στο πλανήτη γη. Εάν προσθέσουμε ενέργεια ή αφαιρέσουμε ενέργεια, θα γίνουμε σαν τον Ερμή ή την Αφροδίτη. Όταν, λοιπόν , προσθέσουμε ενέργεια αλλάζουμε τις θερμαντικές συνθήκες άρα και τις συνθήκες ζωής. Ένα δεύτερο σοβαρό πρόβλημα είναι οι κίνδυνοι από την αλλοίωση, έως και την καταστροφή του κοινωνικού ιστού.

Ο άνθρωπος για πολλούς λόγους συγκεντρώνεται συνεχώς σε μεγάλες πόλεις. Π.χ. το 1914 υπήρχαν, σε όλο τον κόσμο, 16 πόλεις με πάνω από 1.000.000 πληθυσμό. Το 1930 έγιναν 37 οι πόλεις αυτές. Το 1970, 100, το 1981, 150, το 1990, 2000. Η πληθυσμιακή έκρηξη συνοδεύεται από την συγκέντρωση των πληθυσμών σε μεγάλες πόλεις όπου συντελείται η μεγάλη καταστροφή της ανθρώπινης κοινωνίας. Οι πόλεις είναι απρόσωπες. Δεν λένε καλημέρα οι άνθρωποι μεταξύ τους. Δεν γνωρίζουν αν ο διπλανός τους ζει ή πέθανε . Οι μορφές επικοινωνίας στις πόλεις χάνονται. Η επικοινωνία των ανθρώπων είναι που δημιουργεί τον πολιτισμό. Εάν καταστρέψουμε τον κοινωνικό ιστό, θα καταστρέψουμε και τον πολιτισμό.

Ο σύγχρονος πολιτισμός είναι ο πολιτισμός των εταιριών, είναι ένα κατασκεύασμα που έχει βγει σε γραφεία ανεγκέφαλα ,των βιομηχανιών που στοχεύουν στην κατανάλωση ,και εξαφανίζει τους πολιτισμούς των λαών.Π.χ. Σε όλα τα ξενοδοχεία σήμερα το πρωινό είναι το ίδιο. Στην Ρώμη ,στην Αθήνα , στο Κάιρο, στη Νέα Υόρκη. Τι είναι ο τουρισμός; Θέλω να επισκεφτώ μια χώρα, να τη μάθω, να τη γνωρίσω, να δω τον πολιτισμό της, να δω πως ζει, να ακούσω τα τραγούδια της, τη μουσική της, να γνωρίσω τα ήθη και τα έθιμά της. Ο τουρισμός είναι αρχαία ελληνική λέξη. Είναι από το αρχαίο τείρω και το ουσιαστικό τόρνο. Στα λατινικά τόρνο – τόρνε, τορνέ και από εκεί τουρνέ, τουρ και τουρισμός στα γαλλικά.

Η ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ

Ο πληθυσμός της γης το 1951 ήταν 5.000.000.000 και κάτι. Το 2000 θα είναι 6.000.000.000 και κάτι και σε μερικά χρόνια μπορεί να φτάσει τα 10.000.000.000. Προσέξτε τι νερό καταναλώνουν αυτοί οι άνθρωποι. Έχουμε δύο διαφορετικά επίπεδα. 50 λίτρα καταναλώνει ο κάτοικος της Αφρικής και 5.000 λίτρα νερό το χρόνο καταναλώνει ο κάτοικος του Καναδά. Πέρα από το 2000 θα ανεβαίνει συνεχώς και η κατανάλωση του νερού κατά άτομο. Στην Ελλάδα παλιά με το νερό νιβόμασταν, δεν πλενόμασταν.

Η ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΞΗΡΑΣΙΩΝ

Έχει καταγραφεί , ότι τον 8ο π.Χ. αιώνα υπήρχε μεγάλη ξηρασία, η ξηρασία της Αγοράς. Τον 2ο μ.Χ. αιώνα, η Ρωμαϊκή ξηρασία. Τον 12ο μ.Χ. αιώνα η ξηρασία του Ακομινάτου. Ανάμεσα στις ξηρασίες μεσολαβούν κάθε φορά 10 αιώνες. Πριν μπούμε στον 22ο μ.Χ. αιώνα παρουσιάζεται ήδη η ξηρασία .Πρόδρομα φαινόμενα της, έχουν δρομολογηθεί.

ΕΛΛΑΔΑ: ΛΕΙΨΥΔΡΙΑ – ΔΙΑΒΡΩΣΗ – ΠΛΗΜΜΥΡΕΣ

Η Ελλάδα, ενώ μαστίζεται από λειψυδρία, ταλαιπωρείται και από πλημμύρες και χάνει κάθε χρόνο καλλιεργήσιμο εδαφικό μανδύα, όσο είναι η Πάτμος. Σαν να πάρουμε τη Βόχα και να την αδειάσουμε στη θάλασσα. Που οφείλονται όμως αυτές οι καταστάσεις; Σίγουρα στην έλλειψη υδατικής πολιτικής. Η λειψυδρία, η διάβρωση και οι πλημμύρες , ΔΕΝ είναι φυσικά φαινόμενα. Τα φυσικά φαινόμενα είναι η ανομβρία και η πολυομβρία. Μη συγχέουμε την λειψυδρία με την ανομβρία. Η ανομβρία μπορεί να δημιουργήσει λειψυδρία. Αλλά η λειψυδρία κατά κύριο λόγο είναι ανθρωπογενές φαινόμενο. Η πολυομβρία μπορεί να δημιουργήσει πλημμύρες.

Το φαινόμενο των πλημμυρών είναι ανθρωπογενές. Υπάρχει περίπτωση να έχουμε πολυομβρία και λειψυδρία και υπάρχει περίπτωση να έχουμε ανομβρία και πλημμύρες. Οι βροχές που έπεσαν στην Αττική ήταν κάτω από τις κανονικές και όμως είχαμε πλημμύρες. Είχαμε πλημμύρες λόγω της απώλειας των δασών. Όταν έχουμε μια πλαγιά βουνού και πάνε οι άνθρωποι και καταστρέφουν όλη τη φυτοκάλυψη, το νερό που θα πέσει θα παρασύρει το χώμα και θα το μεταφέρει στη θάλασσα. Η επέμβαση του ανθρώπου είναι που πολλαπλασίασε τη φυσική διάβρωση, την έκανε, δηλαδή, ανθρωπογενή. Ο άνθρωπος μπορεί να επέμβει και να δημιουργήσει και χημική διάβρωση. Όταν στην Αθήνα με τα εργοστάσια έχουμε έκλυση μονοξειδίου και διοξειδίου του θείου, το θείο αυτό ενώνεται με το μάρμαρο του Παρθενώνα και γυψοποιεί τα αριστουργήματα των αρχαίων Ελλήνων, που σε λίγο θα καταρρεύσουν. Αυτή είναι η χημική διάβρωση που κάνει ο άνθρωπος.

ΟΙ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΕΣ ΚΑΤΑΚΡΗΜΝΙΣΕΙΣ

Πέφτει το νερό από τον ουρανό. Πέφτει με βροχή, με χαλάζι, με χιόνι κτλ. (Το σύνολο των ατμοσφαιρικών κατακρημνίσεων). Στην Ελλάδα το 50%του νερού πηγαίνει στην θάλασσα, λόγω της ανθρώπινης επέμβασης. Το 40% εξατμίζεται αμέσως και μένει ένα 10% που πέφτει σε ολόκληρη την επιφάνεια της γης και ένα μέρος μόνο από αυτό εμπλουτίζει τους υδροφορείς. Όταν αγωνιζόμαστε μόνο για το 10%, τότε η πολιτική μας είναι λάθος. Αν εμποδίσουμε το νερό να πάει στην θάλασσα, τότε έχουμε κερδίσει το 50%.

Πώς μπορούμε να εμποδίσουμε το νερό να πάει στη θάλασσα;

1. Με φυτοκάλυψη. Το δέντρο κρατάει τεράστια ποσότητα νερού βροχής. Το νερό της βροχής ανακόπτει την ταχύτητά του στα φύλλα του δέντρου και συγκρατείται πάνω στο δέντρο. Όσο νερό ξεφύγει από το δέντρο κατακρατείται από τα σαπισμένα φύλλα που βρίσκονται κάτω. Όπου υπάρχει καλλιεργημένο έδαφος επιτρέπει στο νερό να διεισδύσει από τους πόρους του. Αν το νερό σχηματίσει ρεύμα, εμποδίζεται από τα δέντρα να αναπτύξει ταχύτητα και να παρασύρει τον εδαφικό καλλιεργημένο μανδύα.
2. Με τις πεζούλες .Έχουμε την πλαγιά και τις πεζούλες καλλιέργειας. Με ένα τοιχίο ή με μαζεμένο χώμα συγκρατούμε το νερό, έστω και αν δεν υπάρχει φυτοκάλυψη.
3. Με φράγματα. Έτσι εμποδίζουμε το νερό να πάει στην θάλασσα, αλλά χωρίς να παραμείνει στην επιφάνεια του εδάφους και να εξατμιστεί. Αν έχουμε μια πλαγιά και σε ένα σημείο της βγαίνει νερό, κάτω από εκείνο το μέρος που βγαίνει το νερό, υπάρχει ένα στρώμα αδιαπέραστων πετρωμάτων που εμποδίζουν το νερό να προχωρήσει παρακάτω και το αναγκάζουν να ανελίζει, δηλαδή να βγαίνει στην επιφάνεια .Άρα αυτό το κομμάτι είναι ένας υδροφόρος ορίζοντας. Μπορούμε και να μετρήσουμε την υδροχωρητικότητα του νερού. Π.χ. Αν κάθε μία ώρα έχουμε 1 λίτρο νερό, σε 24 ώρες έχουμε 24 λίτρα νερό. Αν έχουμε ένα βροχόμετρο και μετρήσουμε την ποσότητα του νερού που πέφτει και βγει πως σε ένα σημείο έχουμε 1000 χιλιοστά ,δηλαδή 1 μ. ύψος νερού, αν μετρήσουμε την επιφάνεια, το εμβαδόν αυτού του χώρου και ταυτόχρονα δούμε και πόσο βγαίνει από εδώ, η διαφορά θα δείξει πόσο κατείσδυσε και πόσο μας ξέφυγε.

Η πολιτική μας στο νερό είναι:
Πρώτον να το εμποδίσουμε να πάει στη θάλασσα.
Δεύτερον να το υποχρεώσουμε να κατεισδύσει,(να μη μείνει στην επιφάνεια), και να εμπλουτίσει τον υδροφορέα, τον υδροφόρο ορίζοντα.

Ο τεχνητός εμπλουτισμός του υδροφορέα πραγματοποιείται με τη φυτοκάλυψη, με τις αναβαθμίδες καλλιέργειας, με το να έχουμε όχι κάθετη άροση στις πλαγιές των βουνών. Σε οποιαδήποτε χαμηλή κλίση κι αν έχουμε σε μια πλαγιά πρέπει να είναι οριζόντια η άροση και όχι κάθετη. Τάφρος στα ριζά. Αν έχουμε ένα βουνό και μετά εκτείνεται ένας κάμπος, στα ριζά του βουνού πριν αρχίσει ο κάμπος ν' ανοίξουμε μια τάφρο. Σ' αυτή την τάφρο αν πάει το νερό βοηθάει πάρα πολύ στο να πληρώσει τον υδροφόρο ορίζοντα.

Πλήρωση των πηγαδιών.
Ποια μέθοδο είχαμε ως τώρα για να βρούμε νερό; Ανοίγουμε ένα πηγάδι, κάθε χρόνο εξαντλείται, το ανοίγουμε πιο βαθύ και πιο βαθύ. Έτσι στο Θεσσαλικό κάμπο από 3 ως 5 μέτρα που παίρναμε νερό τώρα φτάσαμε στα 200 μέτρα. Αν πάρω το νερό από τη γη, θα έχει νερό η γη; Σίγουρα όχι. Αυτό το νερό έκανε αιώνες για να μαζευτεί. Εμείς πάμε και το παίρνουμε μονοκοπανιά και έχουμε αυτό το αποτέλεσμα. Και δεν είναι μόνο αυτό το αποτέλεσμα. Αντίθετα είναι πάρα πολλά. Το πρώτο : Κάτω από το ριζικό σύστημα των ξηρόφυτων φυτών (και τα περισσότερα φυτά στην Ελλάδα είναι ξηρόφυτα), έχουμε ένα στρώμα νερού, πολύ νερό που το λέμε βαρυτικό νερό επειδή έχει συγκεντρωθεί και δημιουργηθεί με βάση τους νόμους της βαρύτητας, είναι το νερό που βρίσκεις πια σαν νερό αλλά το φυτό δεν παίρνει το νερό του από το νερό αυτό.

Το νερό το παίρνει από το νερό το ενδιάμεσο που είναι στις παρακάτω ζώνες.
Η πρώτη ζώνη που λέγεται ζώνη τριχοειδών αγγείων. Η τριχοειδής ζώνη είναι δύο κατηγοριών: όταν τα τριχοειδή αγγεία είναι όλα πλήρη από νερό κι όταν τα τριχοειδή αγγεία στη δεύτερη κατηγορία είναι άλλα γεμάτα κι άλλα άδεια. Πάνω απ' την τριχοειδή ζώνη, είναι η υμενώδης ζώνη. Κάθε μόριο γης περιβάλλεται από έναν υμένα νερού, έχει ένα περίβλημα νερού. Αυτή είναι η υμενώδης ζώνη κι από πάνω είναι η υγροσκοπική ζώνη, η οποία φαίνεται. Φαίνεται απ' το χρώμα. Άλλα χρώματα έχει μια γη ποτισμένη με νερό και άλλα χρώματα μια γη ξερική. Τα χρώματα είναι εντελώς διαφορετικά. Είναι ανοιχτά χρώματα στη δεύτερη περίπτωση, σκούρα στην πρώτη . Το ριζικό σύστημα του φυτού παίρνει νερό απ' αυτά δεν πάει πιο βαθιά. Βαθύτερα πάει η καλαμιά, πάνε τα υδροχαρή φυτά αλλά όχι τα ξηρόφυτα. Όταν ,λοιπόν, αυτό το νερό που το έβρισκα στα 6 μέτρα, πάει στα 210 μ., αυτές οι 3 ζώνες ακολουθούν. Δεν στέκονται μετέωρες. Πρέπει να ΄ναι οπωσδήποτε κοντά στο βαρυτικό νερό. Άρα υποχρεώνουμε το φυτό να αναπτύξει περισσότερο το ριζικό του σύστημα. Τελικά παρεμβάλλεται μια ζώνη, η ζώνη της ξηρασίας και ξεραίνεται το φυτό.

Το 1990 ολόκληρη η Ελλάδα κινδύνευσε να ξεραθεί εντελώς αν δεν έπεφτε η βροχή της 29ης Αυγούστου. Εκείνη η βροχή έσωσε την Ελλάδα, την Αττική και ειδικότερα την Πελοπόννησο όπου είχαν αρχίσει να ξεραίνονται τα δέντρα στην Πελοπόννησο. Πέρα απ' αυτό τι άλλο κακό κάνουμε με το να αφαιρούμε το νερό απ΄τη γη; Όπως ξέρουμε το νερό δεν συμπιέζεται. Όταν αφαιρείς το νερό απ' τη γη αφαιρείς τα σημεία στήριξής του. Ήδη οι αεροδιάδρομοι του αεροδρομίου της Λάρισας παραμορφώθηκαν γιατί αφαιρέθηκε από κάτω το νερό. Έγινε μια επιστημονική έρευνα, όταν άρχισαν να παρουσιάζονται και ρωγμές στα σπίτια της Θεσσαλίας εξαιτίας του γεγονότος ότι αφαιρούμε από κάτω το νερό. Και δεν είναι μονάχα αυτά είναι κι άλλα φαινόμενα.

Η δουλειά μας κοντά σ' όλα τα άλλα είναι να πληρώνουμε τα πηγάδια με νερό. Στον Αργολικό κάμπο τα νερά του Κεφαλαρίου, ευτυχώς, μπροστά στην τεράστια έλλειψη που έχουν στο Κεφαλάρι, άρχισαν να τα χρησιμοποιούν για να εμπλουτίσουν την υδρογεώτρηση, για να εμπλουτιστεί ο υδροφορέας. Να βάλουν μέσα νερό, να τον εμπλουτίσουν με γεωτρήσεις πλήρωσης όχι αφαίρεσης, όχι άντλησης του νερού. Κοιτάξτε πόσο είμαστε δεμένοι με το νερό. Λέμε εξαντλήθηκα σήμερα, αλλά η λέξη εξαντλούμαι έχει σχέση με το αντλώ νερό. Είδατε πόσο συνδέσαμε την άντληση του νερού με τη δική μας την ανθρώπινη εξάντληση. Κι αφού είπαμε αυτή τη λέξη ας σημειώσουμε και μια άλλη λέξη, τη λέξη θησαυρός. Η λέξη αναλύεται σε θήση και αύρα. Αύρα στα Αρχαία Ελληνικά σήμαινε και το νερό. Δηλαδή θησαυρός σημαίνει θήκη νερού. Χρησιμοποιούσαν στέρνες (θήκες) με οποιοδήποτε τρόπο, τοποθέτησης νερού και αυτό λεγόταν θησαυρός. Κι επειδή ήταν τόσο πολύτιμο το νερό και είναι ακόμα, γι αυτό το λόγο λέμε κάθε τι που θεωρούμε πολύτιμο θησαυρό.

Έχουμε τις γεωτρήσεις πλήρωσης και τα φράγματα. Στον αργολικό κάμπο, όπως ξέρουμε βγαίνουν τεράστιες ποσότητες εσπεριδοειδών και πηγαίνουν στο εξωτερικό και κυρίως στις ανατολικές χώρες. Ολόκληρος ο αργολικός κάμπος ζει απ' την παραγωγή εσπεριδοειδών. Χρειάζεται 180 εκατομμύρια κυβικά νερού το χρόνο και δεν μπορούν να τα βρουν. Έκαναν γεωτρήσεις τελείωσαν τον πρώτο υδροφόρο ορίζοντα , πήγαν πιο βαθιά στον δεύτερο, πήγαν πιο βαθιά στον τρίτο, τώρα,έχουν φτάσει στον τέταρτο υδροφόρο ορίζοντα. Το Αργολικό πεδίο είναι προσχωσυγενές. Είναι φτιαγμένο δηλαδή από προσχώσεις στερεοπαροχής που ήρθε απ' τα βουνά άρα αποτελείται από υλικά εντελώς διαπερατά. Μέσα όμως υπάρχουν και αργιλικά πετρώματα και σχηματίζουν τις στρώσεις και τους υδροφόρους ορίζοντες του νερού. Με κάλεσαν για να λύσουμε το πρόβλημα και πήγαμε στις εκβολές του ποταμού ΄Ίναχου και τους έδειξα το νερό που φεύγει.

Τους είπα : σας λείπουν 180 εκατομμύρια κυβικά νερό. Πού θα τα βρείτε όταν ακολουθείτε αυτή την τακτική; Στο Αργολικό πεδίο, οι γραμμές, τα διαφορετικά σημεία βροχοπτώσεων, ξεκινάνε από 450 και ανεβαίνουν σε 1000 χιλιοστά. Ένα μέτρο νερό πέφτει ετησίως. Εγώ έκανα ένα λογαριασμό: τα 1050 τ. χμ. που είναι το εμβαδόν του αργολικού πεδίου τα πολλαπλασίασα επί 500 χιλιοστά κι έχω ένα δισεκατ. Κυβικά μέτρα νερό. Η ποσότητα που χρειάζεται ο Αργολικός κάμπος είναι μόνο 180 εκατομμύρια. Οι υπηρεσίες κυνηγούν τις εργολαβικές εταιρίες που έρχονται και κάνουν αμμοληψία και χαλικοληψία. Έχουμε την κοίτη του χειμάρρου πείτε στην εταιρία να πάρει φανερά αμμοχάλικα μέχρι και 10 μέτρα βάθος. Να σκάψει σ' όλο το φάρδος της κοίτης του ποταμού. Θ' αφήσουμε ένα κενό και μετά παρακάτω.

΄Έτσι, θα δημιουργήσουμε στην κοίτη του χειμάρρου στέρνες αποθήκευσης νερού, που δεν θα βγει στην επιφάνεια επειδή είναι διαπερατά τα στρώματα, θα εμπλουτίσει τον υδροφόρο ορίζοντα και θα λύσετε το πρόβλημά σας χωρίς έξοδα εκατομμυρίων. Μ' αυτόν τον τρόπο θα λυθεί το θέμα. Τα χωράφια στις πλαγιές ενός βουνού έχουν επίκληση προς τα κάτω. Λάθος. Πρέπει να είναι εντελώς οριζόντια, με μια τάφρο και το χώμα από την τάφρο να γίνει ανάχωμα στην άκρη του χωραφιού. Το νερό που θα κατακλύσει ένα χωράφι είναι πιο γόνιμο νερό, όχι γιατί φέρνει ανόργανες και οργανικές ουσίες από την ατμόσφαιρα, αλλά γιατί δεν αφήνει να φύγει η οργανική ουσία που έχει σχηματιστεί μέσ’ το χωράφι να πάει παρακάτω. Ταυτόχρονα η τάφρος παίζει το ρόλο της καθίζησης αποστράγγισης του νερού την περίοδο των βροχών και αποξήρανσης για να καλλιεργηθεί το χωράφι την περίοδο των καλλιεργειών. Αυτό το σύστημα πρέπει να έχουν όλα τα χωράφια, αφού έχουμε επικλινή εδάφη στη χώρα μας, και το μέσο υψόμετρο είναι 200 μέτρα σε όλη την Ελλάδα.

ΧΑΜΗΛΑ ΦΡΑΓΜΑΤΑ ΑΝΑΣΧΕΣΗΣ ΧΕΙΜΑΡΡΙΚΗΣ ΡΟΗΣ
Για να κατασκευάσουμε φράγματα κάνουμε ανάσχεση της χειμαρρικής ροής. Τα έργα τα αρχίζουμε πάντα από πάνω κι από εκεί κατεβαίνουμε . Ας έχουμε υπόψη μας ένα υδατόρευμα μιας συγκεκριμένης υδρολογικής λεκάνης κι εκεί σε αυτό το υδατόρευμα κάνουμε το έργο μας. Δεν υπάρχει άλλος τρόπος. Αν ξεκινήσουμε από κάτω θα τα χάσουμε όλα . Η στερεοπαροχή, δηλαδή οι φερτές ύλες και τα αιωρούμενα συστατικά που θα κουβαλήσει το νερό που ξεκινά από πάνω και κατεβαίνει προς τα κάτω, - η λεγόμενη χειμαρροπαροχή-, θα καλύψει τον πλημμυρικό χώρο και θα καταστήσει κατά ένα μεγάλο ποσοστό ,άχρηστο το φράγμα που Δε θα μπορείνα παίξει το ρόλο που πρέπει. Κάναμε ένα πείραμα στ' Απεράνθου στη Νάξο. Σε μια υδρολογική λεκάνη, συνολικά, έχουμε κάνει 140 φράγματα.

Δεν εννοούμε πελώρια φράγματα. Για κάθε φράγμα προσδιορίζουμε το μέγεθός του, από μια ορισμένη μεθοδολογία που ακολουθούμε. Έχουμε μια υδρολογική λεκάνη, την κοίτη του χειμάρρου που λέγεται δευτερογενής κλάδος και τους παραχείμαρρους που κάθε ένας λέγεται πρωτογενής χειμαρρικός κλάδος και κατ' άλλους πρώτης τάξης.( Ο χείμαρρος τρέχει νερό μόνο τον χειμώνα ).Κι όπως κατεβαίνειτο νερό το φράγμα το φτιάχνουμε στην αρχή της κοίτης του χειμάρρου ή του παραχείμαρρου. Γιατί θα δεχτεί την στερεοπαροχή που θα προέλθει μόνο από κει και πάνω. Αν το φράγμα το κάνουμε στο τέλος του χειμάρρου τότε ο πλημμυρικός χώρος του φράγματος, (υδροχωρητικότητα του πλημμυρικού χώρου του φράγματος) θα γεμώσει. Θα καλυφθεί με τη στερεοπαροχή όλου του χειμάρρου.μονάχα αυτού του κομματιού.

Πώς θα αντιμετωπίσουμε τώρα τη στερεοπαροχή; Η στερεοπαροχή θα έρθει από τα συστατικά τα αιωρούμενα μέσα στο νερό του υδατορεύματος. Λέμε στους χωριανούς ότι αυτό είναι το καλύτερο λίπασμα για να το ρίξετε στα χωράφια σας. Η υδροχωρητικότητα του πλημμυρικού χώρου του φράγματος. Πώς μετράμε το ύψος του φράγματος ; Μετράμε το εμβαδόν, μετράμε τη βροχόπτωση, έχουμε ένα εμβαδόν 10 τ.μ. επί 100 χιλιοστά βροχή, άρα έχουμε τόση ποσότητα νερού, θα χωρέσει στο φράγμα; Μπορεί η γεωμορφολογία του εδάφους να είναι τέτοια που μπορεί να μη χωρέσει το νερό σ' ένα φράγμα. Θα πιαστεί από το παρακάτω φράγμα. Τότε πολλαπλασιάζουμε τα φράγματα. Κάνουμε περισσότερα. Στόχος να μην περάσει ούτε μια σταγόνα για να πάει παρακάτω.

Πώς φτιάχνουμε τα φράγματα και τα είδη των φραγμάτων;
Στην κοίτη του χειμάρρου κάνουμε το φράγμα, ποτέ ευθύγραμμο, πάντα τοξωτό ώστε να δέχεται όλες τις πιέσεις και να σφίγγει. Το ευθύγραμμο φράγμα θα μπορούσε να σπάσει. Το φράγμα μας θα είναι τοξωτό, η χορδή του τόξου θα είναι κατάντη και το τόξο ανάντη. Επίσης φροντίζουμε να το αγκυρώσουμε το φράγμα, να το παχτώσουμε σε μητρικό πέτρωμα. Αν τα πετρώματα είναι χαλαρά μπορεί να προχωρήσουμε, να σκάψουμε, να βρούμε το μητρικό πέτρωμα κι απ' τη μια μεριά και απ’ την άλλη. Κατά τη διάρκεια αυτής της εργασίας τα χώματα που θα βγουν θα βρούμε κοιλότητες να τα εναποθέσουμε για να μη ξαναγυρίσουν ή το καλύτερο θα φτιάξουμε παρακάτω ένα χωμάτινο φράγμα, φτιάχνοντας ένα πεζουλάκι.

Η παρουσίαση του θέματος έγινε από τον κ. Γλέζο στο αμφιθέατρο του Γυμνασίου Βραχατίου τον Νοέμβριο του 1995 στις περιβαλλοντικές ομάδες των Γυμνασίων Βραχατίου, Ζευγολατιού, Λεχαίου, 2ου Κορίνθου και 2ου Ενιαίου Λυκείου Κορίνθου. Ακολούθησε η δεύτερη φάση , η έρευνα του χώρου και ο σχεδιασμός της εργασίας που τελείωσε τον Μάρτιο με την κατασκευή τεσσάρων φραγμάτων πάντοτε με την καθοδήγηση του κ. Γλέζου. Στην κατασκευή συμμετείχαν οι μαθητές από το Κάτω Λουτρό των Γυμνασίων και Ενιαίων Λυκείων του Ξυλοκάστρου. Ένα χρόνο μετά η κοινοτάρχης Λουτρού κ. Νατάσα Μερτίκα που ήταν ο κύριος μοχλός της προσπάθειας, έλεγε στους εκπαιδευτικούς μας.- Να ξέρατε τι καλό μας κάνατε! Στην μεταφορά του προφορικού λόγου σε γραπτό εργάστηκαν οι μαθήτριες της Γ τάξης του Γυμνασίου Λεχαίου: Μακροπούλου Λένα, Σπυροπούλου Μαρία και Φωλιάδη Μαρίνα.

Διαβάστε ακόμη:Νερό και υγεία