Φρούτα του δάσους

Τα φαγώσιμα φρούτα και καρποί του δάσους

Πριν από 30 – 35 χρόνια ταξίδευα με το πλοίο με προορισμό τη Σκιάθο.
Στο σαλόνι γνωρίστηκα με έναν συνεπιβάτη που ήταν ένας οδηγός φορτηγού – ψυγείου και μετέφερε βατόμουρα σε κεσεδάκια των 200 γρ. από την Γερμανία στο νησί. Τα καλλιεργούσαν σε θερμοκήπια και τα συνέλεγαν με αναβατόρια. Η τιμή ήταν απλησίαστη από ότι θυμάμαι.
Μια άλλη φορά πάλι σε μια συζήτηση πληροφορήθηκα, γιατί μας συμφέρει να καλλιεργούμε στην Ελλάδα ήμερα σπαράγγια με προορισμό την Γερμανία.

Η πρωιμότητα της παραγωγής μας στην Ελλάδα, τουλάχιστον μια εβδομάδα, πριν από την παραγωγή τους. Πολύ πιθανόν και δυο εβδομάδες για καλλιέργειες στα νότια.

Τα φρούτα του δάσους είναι μικρά σε μέγεθος και κυρίως έχουν χρώμα κόκκινο.

Από τα φρούτα του δάσους, παλαιότερα έφτιαχναν γλυκά, μαρμελάδες και σάλτσες.

Στη Βόρεια Ευρώπη από τα φρούτα του δάσους φτιάχνουν αρωματικά λικέρ, αλλά και αποστάγματα που τα πίνουν για χώνευση. Στην Ελλάδα τείνουν να ξεχαστούν όπως και το ελληνικό τους όνομα αν και κυκλοφορούν σε γλυκά και μαρμελάδες που έχουν ξενικές ονομασίες, τις ονομασίες των φρούτων του δάσους και έτσι δεν τα αναγνωρίζουμε.

Από τα μέσα Αυγούστου μέχρι και τέλη Νοεμβρίου τα άγρια φρούτα του δάσους είναι ώριμα για συλλογή αλλά και προωθούνται στην αγορά σε ειδικά μανάβικα και ξενοδοχεία..

Αγριοφράουλα

Η φραουλίτσα του δάσους είναι γευστικότατη και αρωματική. (Καμία σχέση με τη γνωστή φράουλα των θερμοκηπίων που συνήθως είναι άνοστη). Το όνομά της προέρχεται από το άρωμά της. Fragans ( Fragaria vesca ) στα Λατινικά.

Φράουλα

Η φράουλα δεν είναι φρούτο ( καρπός). Ο καρπός της φραουλιάς είναι τα κίτρινα σποράκια ( ακήνες ) που βρίσκονται απάνω στην κόκκινη σάρκα!

Διατροφικά στοιχεία: Η φράουλα περιέχει σίδηρο και είναι τονωτική.
Οι καλλιεργημένες φράουλες είναι χοντρές και υπάρχουν περισσότερα από 600 είδη σε όλα τα πλάτη και μήκη του πλανήτη.

Οφείλουν την ύπαρξή τους σε έναν Γάλλο τον Frezier, όνομα και πράγμα ( fraise = φράουλα στα Γαλλικά), που γύρω στο 1714 διασταύρωσε ποικιλίες άγριας φράουλας.

Στην Ηλεία παράγεται το 95% της φράουλας. Η φράουλα ξεκίνησε από την Ημαθία και Πιερία το 1960 και σιγά - σιγά μετανάστευσε προς νότο και τελικά η καλλιέργειά της γίνεται στην Ηλεία στη περιοχή της Μανωλάδας σε έκταση 3000 στρεμμάτων και ετήσια παραγωγή 12.000 τόνων που δεν επαρκεί στη ζήτηση που υπάρχει. Καλλιεργούνται τρεις ποικιλίες και ευνοούνται από τον ήπιο χειμώνα της περιοχής τα αμμώδη εδάφη και καλά αποστραγγιζόμενα. Πλέον διεξάγεται μεγάλος οικονομικός πόλεμος για τον σπόρο, καθώς εκτός από το πόσο πανάκριβος είναι οι εταιρείες ζητάνε και ποσοστό επί της παραγωγής για τις νέες ποικιλίες. Πάντως οι παραγωγοί της φράουλας έχουν εξελίξει την παραγωγή στο θερμοκήπιο και είναι οι πρώτοι που έχω μάθει ότι κάνουν εισαγωγή φυσικού εχθρού για το ωίδιο. Για να μπορέσουμε να δημιουργήσουμε ανθεκτικές και παραγωγικές ποικιλίες και να απελευθερωθούμε από τις εταιρείες σπόρων πρέπει Έλληνες Frezier να διασταυρώνουν ποικιλίες άγριας φράουλας σε υψόμετρο τουλάχιστον 700 μέτρων.

Χρησιμοποιείται τον τελευταίο καιρό εκτός από την ζαχαροπλαστική και στην κουζίνα σε σαλάτες με λάδι, μαριναρισμένες φράουλες σε μπρούσκο κόκκινο κρασί και ζάχαρη ή σε κρασί με λεμόνι. Ακόμη χρησιμοποιείται και για φραουλόξυδο που γίνεται γρήγορα και είναι νόστιμο και αρωματικό.

Πολτοποιούμε ένα κιλό ώριμες φράουλες και τις βάζουμε σε ένα μπολ με ένα τουλπάνι από πάνω ώστε να μην εμφανισθούν οι μπεκρήδες (τα μυγάκια του ξυδιού που χαλάνε τη γεύση) . Με σταθερή θερμοκρασία 200 και άνω, σιγά - σιγά αρχίζει η ζύμωση. Μόλις μυρίσει κρασί σουρώνουμε με το τουλπάνι και προσθέτουμε ελάχιστο ξύδι. Εμφιαλώνουμε και κλείνουμε το μπουκάλι με κουζινόχαρτο για να αναπνέει. Λίγη υπομονή και το φραουλόξυδο θα αρωματίσει την σαλάτα ντομάτας ή τις σάλτσες για κόκκινο κρέας.

Κράνα

Τα κράνα πρέπει να κοπούν ώριμα και τότε είναι γλυκά . Αν τα κράνα κοπούν σε λάθος χρόνο είναι στυφά. Αλλά ,αν πάλι κοπούν λίγο πράσινα πρέπει να τα αφήσουμε να ωριμάσουν. Είναι υπέροχα για γλυκές σάλτσες αλλά και μαρμελάδες. Οι Βορειοευρωπαίοι που γεύονται ακόμη αυτό το φρούτο που μοιάζει με μακρουλό κερασάκι σε χρώμα ροζ – πορτοκαλί ή κόκκινο.

Βατόμουρα

Έχει πλέον επεκταθεί η καλλιέργειά τους και στα θερμοκήπια και πωλείται σε συσκευασία 200 gr.

Μούρα

Κυνόροδα

Σμέουρα (φραμπουάζ)

Σύμφωνα με τον αρχαίο ελληνικό μύθο, τα σμέουρα ήταν λευκά μέχρι που κάποτε η νύμφη Ίδα αποφάσισε να κατευνάσει την οργή του Δία προσφέροντας του άγρια σμέουρα. Καθώς τα μάζευε τσιμπήθηκε από τον αγκαθωτό θάμνο. Ευθύς, το αίμα της νύμφης πετάχτηκε στον θάμνο, λέκιασε τον ωραίο καρπό του και από τότε όλα τα Σμέουρα απέκτησαν το λαμπερό αιμάτινο κόκκινο χρώμα τους.

Σημ.: τα περισσότερα είδη σμέουρων είναι κόκκινα αλλά υπάρχουν μαύρες και λευκές ποικιλίες.

Τα σμέουρα, είναι ένας καρπός πολύ νόστιμος, με γλυκιά, ελαφρά ξινή, φρουτώδη, αρωματική γεύση, και πολύτιμος διατροφικά. Δυστυχώς, αν και αυτοφυές στην χώρα μας, παραμένει αμετάφραστο, καθώς συνήθως το μεταφράζουν ως βατόμουρο, ή το μεταφέρουν απλά με το γαλλικό του όνομα, "φραμπουάζ", ή ακόμη αναφέρονται και ως "κόκκινα βατόμουρα" - όρος μάλλον αυθαίρετος.

Αυτή την παρανόηση έχει βοηθήσει το γεγονός ότι τα σμέουρα με τα βατόμουρα εμφανισιακά είναι παρόμοια, εκτός από μια λεπτομέρεια: το σμέουρο είναι κοίλο από μέσα όταν αποκολληθεί από το φυτό.

Το σμέουρο είναι ένα εδώδιμο φρούτο, πολλών υποειδών του γένους Rubus.

Διατροφικά στοιχεία: Το σμέουρο περιέχει υψηλές ποσότητες σε βιταμίνη C, μαγγάνιο, πολυφαινόλη, γαλλικό οξύ, φιλικό οξύ και σίδηρο, ενώ έχει και μεγάλη αντιοξειδωτική δράση.

Φραγκοστάφυλα (κασίς)

Ροβησία ή Λαγοστάφυλο (γροζέιγ)

Σχίνα

Από τα σχίνα οι κόκκινοι καρποί τους τα τσιτσίραβλα αναδίδουν έντονη μυρωδιά και με ψιλοκαβούρδισμα γίνονται μεζές για τη τσικουδιά.

Υπάρχουν τρεις ποικιλίες σχίνου:

Ο κοινός σχίνος ή σκινάρι ή σκίνος που φύεται στην Πελοπόννησο την Κύπρο και την Κρήτη.

Με τους καρπούς που όταν ωριμάσουν παίρνουν χρώμα καφέ σκούρο φτιάχνουν την σχινόπιτα και το σχινόψωμα. Επίσης με τους τρυφερούς βλαστούς κάνουν τουρσί για το χειμώνα συνοδευτικό στη ρακί ή το τσίπουρο ή το κρασί.

Η άλλη ποικιλία σχίνου λέγεται τερέβινθος ή κοκορεβιθιά και φύεται στην Κεφαλονιά, την Αττική, την Βόρειο Εύβοια, τη Σκόπελο και το Πήλιο. Με τους τρυφερούς βλαστούς των θάμνων που φυλάσσονται στην άλμη έχουμε ένα ορεκτικό με εντελώς ιδιάζουσα γεύση. Φυσικά και στα βουνά της Πελοποννήσου.

Τέλος υπάρχει και ο μαστιχοφόρος σχίνος της Χίου, που μας δίνει την υψηλής ποιότητας αρωματική μαστίχα της Χίου. Η μαστίχα Χίου μπορεί να αντικαταστήσει οπουδήποτε την ξενόφερτη βανίλια. Βέβαια ένα είδος κατώτερης ποιότητας μαστίχας παράγουν όλοι οι σχίνοι.

Πληροφορίες αντλήσαμε από άρθρα του Αλέξανδρου Γιώτη από την Καθημερινή της Κυριακής στα φύλλο της 24 /8/2003, 2/5/2004, και το βιβλίο της Μυρσίνης Λαμπράκη «Τα χόρτα».

Πηγή: ΕΦΥΡΑΙΑ ΓΗ - Η εβδομαδιαία ενημέρωση για τις δράσεις του ΚΗΠΟΥ ΤΗΣ ΑΦΘΟΝΙΑΣ-28ο φύλλο, Κυριακή 27 Ιανουαρίου 2013

Διαβάστε ακόμη:Επιβίωση στο δάσος και στο χιόνι