Κηπουρικό μηνολόγιο εργασιών

Κηπουρικές εργασίες ανά μήνα

Οι σπορές, τα φυτέματα, τα κλαδέματα, οι εμβολιασμοί και οι λοιπές κηπουρικές εργασίες πρέπει να γίνονται τον κατάλληλο καιρό. Δεν μπορούμε βέβαια να προσδιορίσουμε οριστικές εποχές των διάφορων εργασιών, ανάλογα με την κατά τόπους διαφορά του κλίματος, το άνυδρο ή υγρό χρόνο, και πολλές φορές τον άστατες ατμοσφαιρικές συνθήκες. Παρ’ όλα αυτά νομίζουμε ότι είναι καλό να αναφέρουμε εδώ τις κατά μήνα κηπουρικές εργασίες για την Ελλάδα με την παρατήρηση ότι αυτές πρέπει να τροποποιούνται ανάλογα με τις φυσιολογικές περιστάσεις του τόπου.

Στα γεωπονικά των αρχαίων βρίσκουμε τα ακόλουθα: «... κατά όλες τις ημέρες κάθε μήνα, όπου να έχεις γνώση και να θυμάσαι όσα πρέπει να κάνεις, χωρίς να παραλείψεις τίποτε, γιατί εάν παραλείψεις της μιας μέρας, μπορεί να ανατρέψεις την σειρά των εργασιών και όχι μόνο να βλαφτούν οι αναμενόμενοι καρποί και το έδαφος να το καταστήσεις χειρότερο...»

Ιανουάριος
Φύτεμα δέντρων σε υγρούς τόπους
Αραίωμα των μεγαλύτερων και των πλέον εύρωστων δέντρων του φυτώριου
Φύτεμα μοσχευμάτων ελιών και πυρήνων ροδακινιάς και βερικοκιάς στα υγρά εδάφη
Κέντρωμα όσων ανθίζουν πρώιμα: δαμασκηνιάς, κερασιάς κ.τ.λ.
Κλάδεμα οπωροφόρων που η άνθησή τους είναι πρώιμη
Ρίξιμο κοπριάς στα καρποφόρα δέντρα
Φύτεμα αμπελιού στα υγρά εδάφη
Κλάδεμα των ψηλών και χαμηλών αμπελιών και ρίξιμο κοπριάς
Σπορά κουκιών, φασολιών, ρεβιθιών, πίσσας, θαλασσοκράμβης (το λάχανο που φυτεύεται κοντά στη θάλασσα) και μαρουλιών
Σπορά πρώιμων αγγουριών σε γυάλινο κιβώτιο
Κλάδεμα τριανταφυλλιών

Φεβρουάριος
Φύτεμα δέντρων στα πολύ υγρά μέρη
Συνέχιση των αραιώσεων των φυτωρίων
Φύτεμα διαφόρων μοσχευμάτων
Κέντρωμα αμπελιού και όσων ανθίζουν πρώιμα (π.χ. δαμασκηνιάς, κερασιάς κ.τ.λ.)
Καταβολάδες οπωροφόρων
Ρίξιμο κοπριάς στις ελιές
Καθαρισμός των δέντρων από τα λαίμαργα και περιττά κλαδιά
Φύτεμα καλαμιών
Φύτεμα πατατών στους άνυδρους και θερμούς τόπους
Φύτεμα αειθαλών δέντρων
Καθάρισμα της φράουλας
Σπορά λεμονιών πορτοκαλιών σε ιδιαίτερο κιβώτιο
Σπορά: κουκιά, φασόλια, πίσσα, γουλιά, γογγύλες, σπανάκια, αγγούρια πρώιμα, κολοκύθια, μελιτζάνες, τομάτες και μαρούλια όψιμα
Φύτεμα: κρεμμύδια, σπαράγγια, φραγκοστάφυλα
Μεταφύτευση: μαρούλια και θαλασσοκράμβη (το λάχανο που φυτεύεται κοντά στη θάλασσα)

Μάρτιος
Φύτεμα δέντρων σε πολύ ψυχρά και υγρά μέρη
Κάνουμε μοσχευμάτων ελιών
Καταβολάδες σε οπωροφόρα στα υγρά μέρη
Κέντρωμα αμπελιού στους ψυχρούς τόπους
Σκάψιμο αμπελιού
Κλάδεμα ελιάς
Μεταφύτευση μικρών και μεγάλων σπόρων που έχουν αναπτυχθεί σε κιβώτια
Σπορά σπαραγγιών
Καλλιεργούμε την πρασιά που προορίζεται για το φύτεμα πεπονιών
Φύτεμα ελιάς
Μεταφύτευση των σπορισμάτων των φυτών που είχαμε πραγματοποιήσει τον Φεβρουάριο
Φύτεμα γεώμηλων και κολοκάσιων στους μέτρια υγρούς τόπους
Σπορά: κουκιά όψιμα, φασόλια, πίσσα, ρεβίθια, φακή, κοκκινογούλια σε ιδιαίτερη πρασιά, θαλασσοκράμβη (λάχανο που φυτεύεται κοντά στη θάλασσα), σέλινο, σπανάκια, πράσα, παμία, μαρούλια για το καλοκαίρι, κάρδαμο, άνηθο κ.τ.λ.
Σπορά ή φύτεμα μοσχευμάτων αψιθιάς, γαρύφαλλου, δεντρολίβανου, λεβάντας, μέντας (ή δυόσμου), ρίγανης, κ.τ.λ.

Απρίλιος
Φύτεμα λεμονιάς, πορτοκαλιάς, κυπαρισσιού και λοιπών αειθαλών
Σκάψιμο αμπελιού σε μέρος ελώδες και υγρό
Φύτεμα καλαμιών
Ενοφθαλμισμός μουριάς και τριανταφυλλιάς
Μπόλιασμα αυλοειδώς συκιάς, δάφνης και λοιπών γαλακτοφόρων δέντρων
Καθαρισμός από τα κεντράδια και τους περιττούς και λαίμαργους βλαστούς.
Όργωμα ελιών
Μεταφύτευση των πρώιμων λαχανικών
Σπορά πεπονιών και καρπουζιών όψιμων
Μεταφύτευση σπαραγγιών
Σπορά σπόρων μουριάς, αχλαδιάς, λεμονιάς κ.τ.λ.
Σπορά κουκιών, πίσσας, ρεβιθιών, φασολιών, φακής κ.τ.λ.
Σπορά μελιτζάνας σε ιδιαίτερη πρασιά
Μεταφύτευση μελιτζάνας που είχαμε σπείρει τον Φλεβάρη
Σπορά: άνηθος, κάρδαμο, μαϊντανός (μακεδονήσι), μαρούλια, παμία
Σπορά βασιλικού
Φύτεμα δεντρολίβανου, λεβάντας, κ.τ.λ.
Φύτεμα πατατών σε ψυχρά και υγρά μέρη.

Μάιος
Μπόλιασμα με ενοφθαλμισμό διαφόρων οπωροφόρων, μουριάς και αγριελιάς.
Φύτεμα λεμονιάς, πορτοκαλιάς και αειθαλών δέντρων
Καθάρισμα λεμονιάς και ελιάς
Σκάλισμα αμπελιού
Φύτεμα πατατών όψιμων
Μεταφύτευση των σπαρθέντων τον Απρίλιο
Φύτεμα πατάτας
Αραίωση καρότων
Μπόλιασμα αυλοειδώς της συκιάς και της καστανιάς
Κέντρωμα αμπελιού στους ψυχρούς τόπους

Ιούνιος
Συνεχίζονται τα ποτίσματα και τα σκαλίσματα
Επιχειρήσου το γεωκαύσιμο (τι εννοεί ο ποιητής;)
Καθαρισμός των νεοφυτευθέντων δέντρων από τις παραφυάδες του.
Μπόλιασμα με ενοφθαλμισμό της μουριάς κ.τ.λ.
Αφαίρεση του αδύνατου από τους δύο βλαστούς των κεντραδιών
Περιποίηση όσων έχουμε μπολιάσει με ενοφθαλμισμό
Βλαστολόγημα του αμπελιού στους υγρούς τόπους
Πραγματοποίηση πρόσχωσης στις ελιές και τα λοιπά οπωροφόρα που έχουμε σκάψει γύρω-γύρω προκειμένου να διατηρηθεί ακόμη περισσότερο η υγρασία
Μεταφύτευση: κοκκινογούλια, σέλινα, μελιτζάνα και τομάτα όψιμη
Σπορά: κουκιά, κουνουπίδι (ανθοκράμβη), λάχανο, ραπανάκια, σπανάκια

Ιούλιος
Σκάλισμα αμπελιού
Βλαστολόγημα κλημάτων
Ενοφθαλμισμός οπωροφόρων εάν ο φλοιός τους αποσπάται εύκολα
Πότισμα και σκάλισμα των νεοφυτευθέντων καθώς και τον εμβολιασθέντων
Σπορά σπανακιών και μαρουλιών
Μεταφύτευση σε κουνουπίδια, λάχανα και πράσα
Ξερίζωμα ζιζανίων στον αγρό

Αύγουστος
Ενοφθαλμισμός βερικοκιάς και αγριομηλιάς
Σχηματισμός της κεφαλής των δέντρων που είναι στο φυτώριο
Άνοιγμα λάκκων για το επόμενο φύτεμα (για το φθινόπωρο)
Πότισμα συνεχώς των μπολιασμάτων και των νεόφυτων
Σπορά φασολιών και πίσσας για το φθινόπωρο
Μεταφύτευση λάχανου
Σπορά κρεμμυδιών, καρότων, μαρουλιών και λάχανου για την άνοιξη

Σεπτέμβριος
Άνοιγμα λάκκων για το φύτεμα δέντρων
Κλάδεμα λεμονιάς και πορτοκαλιάς
Φύτεμα φράουλας
Σπορά καρότων, σπανακιού, κρεμμυδιών, μαρουλιών και αντιδιού
Σημάδεμα των πολυφόρων αμπελιών
Φύτεμα πατατών σε άνυδρους και θερμούς τόπους
Ενοφθαλμισμός οπωροφόρων

Οκτώβριος
Καλλιέργημα των δεντροφυτειών
Σκάψιμο γύρω-γύρω (καύλιασμα) των ελιών
Όργωμα των ελιών
Ξερίζωμα και μεταφύτευση στο φυτώριο των άγριων δέντρων που σκοπεύουμε να μπολιάσουμε
Καθαρισμός των μικρών δέντρων στο φυτώριο
Άνοιγμα λάκκων στα υγρά μέρη
Φύτεμα αγκινάρας και φράουλας
Σπορά: καρότα, ραπανάκια, σπανάκια
Σκάψιμο των φυτωρίων και αραίωμα των νεόφυτων

Νοέμβριος
Συνέχιση των αραιωμάτων και των σκαψιμάτων
Φύτεμα αμυγδαλιάς και άγριων δέντρων όπως αγριοκορομηλιάς και αγριοαχλαδιάς
Καθαρισμός δέντρων
Κλάδεμα των πρώιμων βλασταριών
Φύτεμα: κρεμύδια από κοκκάρι, σκόρδα από σκελίδες, αγγινάρες, φράουλες
Φύτεμα οπωροφόρων δέντρων στους άνυδρους τόπους
Φύτεμα ελιών
Φύτεμα αμπελιών στους άνυδρους τόπους
Σπορά κουκιών

Δεκέμβριος
Φύτεμα δέντρων στα άνυδρα μέρη
Κλάδεμα των κοπρισμένων
ελιών
Φύτεμα αμπελιών Εγκέντρισμός των σκληρόφλουδων
Κλάδεμα μηλιών και άλλων οπωροφόρων
Λίπανση με κοπριά στα φυτώρια, τους κήπους, τα αμπέλια και τις ελιές
Κάνουμε μοσχεύματα
Αραίωμα των νεόφυτων δέντρων στα δενδροκομεία
Φύτεμα πυρήνων
Φύτεμα κοκκαριού και σκόρδων
Σπορά κουκιών και φασολιών
Φύτεμα καστανιάς
Καθαρισμός ελιών

Πηγή: ΓΕΩΡΓΙΚΑ, ΚΗΠΟΥΡΙΚΗ ΑΜΠΕΛΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΑΙΑΣ παρά Σπυρίδωνος Α. Χωματιανού, διδασκάλου της Γεωργικής εις το εν Αθήναις ΔΙΔΑΣΚΑΛΕΙΟΝ, εκδ. Φ. Καραμπίνου και Κ. Βάφα, 1848.

Διαβάστε ακόμη:Μηνιαίο αγροτικό ημερολόγιο εργασιών