Τα εσπεριδοειδή: Πορτοκάλια λεμόνια μανταρίνια νεράντζια

Ποικιλίες εσπεριδοειδών: πορτοκαλιών λεμονιών μανταρινιών

ΠΟΡΤΟΚΑΛΙΕΣ

H πρώιμη ποικιλία Doltce είναι τα πορτοκάλια που συστήνονται ένθερμα στην φυσική διατροφή, γιατί δεν έχουν καθόλου ξινά και δεν ενοχλούν το ήπαρ. Συστήνονται επίσης για τα νήπια γιατί δεν ενοχλεί την κοιλίτσα τους.

Η καλλιέργεια τους εγκαταλείπεται γιατί πέφτουν εύκολα από το δέντρο και γιατί τώρα πια η γεύση τους παραξενεύει επειδή δεν έχουν καθόλου ξινά. Που και που τα συναντάς σε πάγκους των λαϊκών αγορών.

Τα Doltce όπως και τα κοινά ( Giafas ) δεν είναι ομφαλοφόρα και έχουν σπέρματα. Τα κοινά όμως είναι πολύ ξινά.

Σύγχρονες πρώιμες ποικιλίες είναι η ποικιλία Bonantsa που δεν περπάτησε πολύ στην χώρα μας γιατί δεν έχει καλή συγκόλληση το υποκείμενο με το μπόλι . Είναι ιδιαίτερα βραχύσωμα δέντρα.

Υπάρχουν στο σταθμό του Πόρου δέντρα.. Επίσης οι πρώιμες ποικιλίες New Hall και Navellina που έρχονται σχεδόν μαζί με προηγούμενη χρονικά και σε γεύση την ποικιλία New Hall που όμως είναι πιο ευαίσθητη στις ιώσεις . Αυτές οι ποικιλίες εξασφαλίζουν καλύτερες τιμές στη πώληση τους από την ποικιλία Merlin που είναι όψιμη ποικιλία με ομφαλό παρόλο που θεωρείται ο βασιλιάς του πορτοκαλιού κυρίως για την αντοχή του στις ιώσεις. Το Merlin είναι στη καλύτερη εποχή του την άνοιξη πριν από τα μούσμουλα και τα κεράσια τότε το πορτοκάλι το ζητάει ο οργανισμός μας.

Τέλος είναι η ποικιλία Valencia που η περίοδος τους αρχίζει από την άνοιξη μέχρι και το φθινόπωρο. Τα Valencia δεν πέφτουν.

Τα Σαγκουίνια με το ερυθρό χρώμα στο ζουμί τους και στην φλούδα τους έχουν σπέρματα και πέφτουν ,ενώ στη σύγχρονη ποικιλία Taroco δεν έχουν σπέρμα , ούτε πέφτουν όπως και στην ποικιλία Rocco. Αρκετά όψιμη είναι η ποικιλία Σαγκουίνι Γουρίτσης που καλλιεργείται στο ήπιο κλίμα της περιοχής της λίμνης Τριχωνίδας. Όψιμη ποικιλία είναι επίσης τα λευκά πορτοκάλια SENTINELLA τέλος Απριλίου και καλλιεργούνται στην Άρτα.

ΚΟΙΝΕΣ ΠΟΙΚΙΛΙΕΣ

1. Κοινή. Συναντάται στους παλιούς οπωρώνες.

2. Κοινή Άρτας στρογγυλή

3. Κοινή Άρτας πλακέ.

4. Κυπραίικη ή Γιάφας. Καλλιεργείται σε περιορισμένη κλίμακα στα Χανιά.

5. Λαϊνάτη Χανίων. Πρώιμη ποικιλία.

6. Λεία Μποτσάτη Άρτας

7. Κατσαρή Μποτσάτη Άρτας. Πρώιμες ποικιλίες ( τέλη Νοεμβρίου)

8. Φόδελε ή Σουλτανί. Καλλιεργείται στο Φίδελε του νομού Ηρακλείου.

9. Στρογγυλή Χανίων

10. Μυρωδάτη Κρήτης

11. Μυρωδάτη Τυμπακίου ( άσπερμη)

ΟΜΦΑΛΟΦΟΡΑ

ΕΓΧΡΩΜΕΣ ΠΟΙΚΙΛΙΕΣ

1. Γουρίτσης. Καλλιεργείται στην Τριχωνίδα

2. Σαγκουινέλο

3. Σαγκουινέλο Μοσχάτο

ΓΛΥΚΕΣ ΠΟΙΚΙΛΙΕΣ

Είναι υπερπρώιμες ποικιλίες που δεν τα προτιμούν οι Ευρωπαίοι και οι Αμερικανοί σε αντίθεση με τους Άραβες και τους λαούς της Κεντρικής Αμερικής που καλλιεργούν κυρίως αυτές τις ποικιλίες.

1. Ερμιόνης

2. Παλιάς Επιδαύρου

3. Doltce

ΜΑΝΤΑΡΙΝΙΕΣ

1. ΜΑΝΤΑΡΙΝΙΑ ΧΙΟΥ. Τα Χιώτικα μανταρίνια θεωρούνται από τις καλύτερες ποικιλίες και κρατούν τα σκήπτρα από παλιά.

2. ΜΑΝΤΑΡΙΝΙΑ ΣΑΤΣΟΥΜΑ. Χαρακτηριστικό το άρωμά τους και ότι έχουν μια γεύση γλυκιά, η φλούδα έχει άφθονα αιθέρια έλαια που μπαίνει στα μάτια. Τα μανταρίνια της ποικιλίας αυτής έχουν σπέρματα πολλά

3. ΜΑΝΤΑΡΙΝΙΑ ΚΛΗΜΕΝΤΙΝΗ. Άσπερμη ποικιλία , ( όμως αν γειτνιάζει με πορτοκαλιές έστω και άσπερμες κάνει που και που σπέρμα ένα ή δύο) , η πιο εμπορική ποικιλία μανταρινιού. Υπάρχουν παραλλαγές της ποικιλίας με πιο χαρακτηριστική αυτή με τους μεγάλους καρπούς που μοιάζουν με νεράντζια.

4. ΜΑΝΤΑΡΙΝΙΑ ΜΑΓΙΑΤΙΚH. Άσπερμη ποικιλία με αρκετά μεγάλους καρπούς , αρκετά ευπαθή στις κλιματολογικές συνθήκες. Όψιμη ποικιλία όπως φανερώνει και η ονομασία της ποικιλίας.

5. ΜΑΝΤΑΡΙΝΙΑ ΕNCORΕ. Όψιμη ποικιλία με σπέρματα αλλά πιο ανθεκτική.

6. ΜΑΝΤΑΡΙΝΙΑ ΚΑΛΥΜΝΟΥ. Απειλείται με εξαφάνιση. Η πληροφορία για την ποικιλία αυτή προέρχεται από μια ημερήσια Αθηναϊκή εφημερίδα

ΛΕΜΟΝΙΕΣ

1. ΛΕΜΟΝΙΕΣ ΑΔΑΜΟΠΟΥΛΟΥ. Από τις πιο εμπορικές ποικιλίες λεμονιάς , άσπερμη και ψιλόφλουδη με όμορφο σχήμα με αντοχή στην κορφοξύρα που προσβάλει ιδιαίτερα τη λεμονιά. Η λεμονιά είναι δέντρο που δεν παίρνει από κλάδεμα και υπάρχει η συνήθεια στο φύτεμα στη ρίζα να βάζουμε πέτρες.

2. ΛΕΜΟΝΙΕΣ ΚΑΡΥΣΤΙΝΕΣ Δέντρο που αντέχει στην παγωνιά περισσότερο από τις άλλες ποικιλίες αλλά έχει σπέρματα είναι αρκετά χοντρόφλουδη και έχει κατσαρή επιφάνεια , λιγότερο ελκυστική στο μάτι. Με τα χρόνια , όσο φορτώνεται το δέντρο τα λεμόνια της ποικιλίας στρώνουν.

3. ΛΕΜΟΝΙΕΣ ΜΑΓΛΗΝΕΣ Τα ομορφότερα λεμόνια της αγοράς και κάθε λεμόνι που στρώνει το ονομάζουμε μαγληνό.

4. ΛΕΜΟΝΙΕΣ ΔΙΦΟΡΕΣ . Γενικά τα εσπεριδοειδή είναι δίφορα και καταφέρνουν στα πολύ ζεστά κλίματα να παράγουν δύο φορές. Η ποικιλία αυτή καταφέρνει να δίνει λεμόνια δυο φορές το χρόνο.

5. ΛΕΜΟΝΙΑ ΠΟΛΙΦΟΡΗ . Έχω ακουστά ότι η πολύφορη ή εφτάφορη λεμονιά όπως λέγεται δεν υπάρχει αλλά ιδιαίτερες κλιματολογικές συνθήκες όπως η ξηρασία πετυχαίνουν τα μπόλια να βγουν πολύφορα.

6. ΛΕΜΟΝΙΑ ΠΕΡΙΓΙΑΛΙΟΥ Ανακαλύφθηκε από μια γιαγιά στο Περιγιάλι και είναι πολύ παραγωγική και επιπλέον το δέντρο είναι κοντό.

7. ΛΕΜΟΝΙΑ ΓΛΥΚΙΑ ή ΓΛΥΚΟΛΕΜΟΝΙΑ Πρόκειται για λεμονιά που τα λεμόνια της είναι γλυκά σαν πορτοκάλι doltce.

8. ΛΕΜΟΝΙΑ ΚΥΠΡΟΥ

(Λάπηθος, η επιστημονική ονομασία). Επίσης πρόκειται για κοντό δέντρο με πολλούς καρπούς. Όπως και την λεμονιά Περιγιαλίου τις έχω συναντήσει στο σταθμό του Πόρου.

Εκτός από τα πορτοκάλια και τα λεμόνια που καταγράφουμε τις παλιές και τις σύγχρονες ποικιλίες τους σε άλλα αρχεία , στα περιβόλια ευδοκιμούν και άλλα είδη εσπεριδοειδών.

ΝΕΡΑΝΤΖΙΑ ή ΧΡΥΣΟΜΗΛΙΑ

1. ΝΕΡΑΝΤΖΙΑ ή ΧΡΥΣΟΜΗΛΙΑ ( που χρησιμοποιούνται και για υποκείμενα πάνω στα οποία μπολιάζουν ). Το χιλιοτραγουδισμένο δέντρο η νεραντζούλα η φουντωτή.

2. ΝΕΡΑΝΤΖΙΑ για γλυκό. Ποικιλία που εισήχθη από την Γαλλία Είναι μια ποικιλία που ο καρπός της είναι πιο μακρόστενος και οι καρποί κάνουν πιο πολύ για γλυκό. Αυτή η ποικιλία βρίσκεται στην αυλή του Γιώργου Παπαϊωάννου στον Άσσο.

3. ΝΕΡΑΝΤΖΑΚΙΑ Επίσης χρησιμεύει για γλυκό. Υπάρχει στα φυτώρια. Η επιστημονική ονομασία της ποικιλίας είναι Κινότο και έχει τρεις ποικιλίες . Είναι από τα πιο όμορφα καλλωπιστικά φυτά.

Λέγεται ότι στα περιβόλια με τα λεμονοπορτόκαλα πρέπει να έχουν και νεραντζιές που βοηθάνε στο δέσιμο των καρπών με το άρωμα που αναδύουν τα άνθη της. Επίσης οι φυτοριούχοι τα σπόρια από τα νεράντζια τα μαζεύουν για να κάνουν τα υποκείμενα που εμβολιάζουν τα εσπεριδοειδή.

Τα νεράντζια είναι προσαρμοσμένα στα εδάφη που περιέχουν πολύ ασβέστιο. Το γλυκό νεράντζι κάνει καλό στο στομάχι.

ΦΡΑΠΑ

ΦΡΑΠΑ με τους μεγάλους καρπούς , τρώγεται η φλούδα είτε φρέσκια είτε σε γλυκό.

ΠΕΡΓΑΜΟΝΤΙΑ

ΠΕΡΓΑΜΟΝΤΙΑ το πιο καλό γλυκό

ΚΙΤΡΙΑ

ΚΙΤΡΙΑ . Τα κίτρα γίνονται και αυτά γλυκό.

Οι ποικιλίες της κιτριάς είναι:

Γαρυφαλάτο. ( Αιγιαλείας)

Θολωρίτικο. Η κυρίως καλλιεργούμενη ποικιλία στην Αιγιαλεία.

Κρήτης

Ντιαμάντε . Καλλιεργείται στην Καλαβρία ( Ιταλία)

Χέρι του Βούδα . Καλλιεργείται από πολύ παλιά στην Κίνα και στην Ιαπωνία.

Ετρόγκ. Καλλιεργείται στην Παλαιστίνη και έχει μικρούς καρπούς.

Γλυκόκιτρα: Η Corsa που καλλιεργείται στην Κορσική και η Λευκή , που καλλιεργείται στην Κρήτη.

ΚΙΤΡΟΛΕΜΟΝΙΑ

ΚΙΤΡΟΛΕΜΟΝΙΑ Με καρπούς μεγάλους σαν κεφάλι ανθρώπου

ΓΚΡΕΪΠ ΦΡΟΥΤ

ΓΚΡΕΪΠ ΦΡΟΥΤ κόκκινα και κίτρινα, δύο ποικιλίες που άλλοι λένε ότι είναι καλύτερα τα κόκκινα ( αιματόχρωμα σαν τα σαγκουίνια , γιατί είναι πιο γλυκά είναι η ποικιλία Ρέντπλας) αλλά στην Ελλάδα καλλιεργήθηκαν τα κίτρινα ( είναι η ποικιλία Μαρς)και δεν είχαν επιτυχία στις εξαγωγές . Έμαθα όμως από τον Βάσω ότι στην Κύπρο τα κόκκινα τα πετάγανε και τα κίτρινα τα εξήγαν. Τα κίτρινα είναι πιο ξυνόπικρα . Πρέπει να πούμε ότι φθάνουν και το ένα κιλό σε βάρος και ότι η καταγωγή τους είναι από τα νησιά Μπαρμπέϊντος των Δυτικών Ινδιών. Στην Ελλάδα ονομάζονται κίτρα τα παραδεισένια .

ΚΟΥΜΚΟΥΑΤ

ΚΟΥΜΚΟΥΑΤ. Με μικρούς καρπούς ιδιαίτερα διαδεδομένο στην Κέρκυρα που εκτός από γλυκό φτιάχνουν και το ποτό με το ίδιο όνομα. Επίσης τρώγονται οι καρποί όταν τους ξεφλουδίσεις.

Οι ποικιλίες κουμκουάτ είναι:

Ωοειδής

Στρογγυλή.

ΓΛΥΚΟΛΕΜΟΝΑ

ΓΛΥΚΟΛΕΜΟΝΑ. Καλλιεργούνται στην Κρήτη στα Δωδεκάνησα και τις Κυκλάδες. Η επιστημονική ονομασία είναι λίμα. Οι λίμες καλλιεργούνται στην Παλαιστίνη στην Αμερική ( Μεξικό).

Πηγή: ΕΦΥΡΑΙΑ ΓΗ-Η εβδομαδιαία ενημέρωση για τις δράσεις του ΚΗΠΟΥ ΤΗΣ ΑΦΘΟΝΙΑΣ-33 φύλλο, Κυριακή 3 Μαρτίου 2013

Διαβάστε ακόμη:Τα εσπεριδοειδή σαν φάρμακα