Καρπούζι: σπορά φύτεμα καλλιέργεια

Πως γίνετε η σπορά και η καλλιέργεια καρπουζιού

Τα καρπούζια είναι φυτά μονοετή και υπάγονται στην οικογένεια των κολοκυνθωδών. Τα φύλλα τους είναι παλαμοειδή και σχισμένα οι βλαστοί λεπτοί και πολύ μακριοί έρποντες, τα δε άνθη μικρά κίτρινα, χωρισμένα τα αρσενικά από τα θηλυκά, όπως συμβαίνει στις αγγουριές και πεπονιές.
Ο καρπός γίνεται στρογγυλός, μακρουλός, κυλινδρικός ή ωοειδής, με φλοιό βερνικώδη και γυαλιστερό, με χρώμα, από σκούρο πράσινο ως λευκοπράσινο. Οι σπόροι είναι μικροί ή ποιό μεγάλοι, διαφόρων αποχρώσεων, λευκοί, καφέ, σκούροι, παρδαλοί, αναλόγως των ποικιλιών που ανήκουν.

Η καλλιέργεια των καρπουζιών είναι σχεδόν η ίδια που γίνεται για τα πεπόνια. Αυτά όμως φοβούνται περισσότερο το κρύο και απαιτούν εδάφη δροσερότερα και συχνότερα ποτίσματα. Στα ελαφρά χώματα δίνουν καλύτερη ποιότητα καρπών, αλλά στα γόνιμα ή τα πολύ κοπρισμένα παρουσιάζουν πλουσιότερες αποδόσεις και κατώτερη παραγωγή.

Η σπορά των καρπουζιών γίνεται απ’ ευθείας επί τόπου κατ’ Απρίλιο-Μάιο ή σε θερμοσπορεία κατά το Μάρτιο. Ο τρόπος της προετοιμασίας της γης, το κόπρισμα και το σύστημα της καλλιέργειας δεν διαφέρει καθόλου από τα πεπόνια, παρά ότι πρέπει να φυτεύονται αραιότερα και να μη κλαδεύονται, γιατί σταματά η βλάστησή τους.
Μετά το δέσιμο των λουλουδιών, σε έκαστη ρίζα πρέπει να διατηρούνται ελάχιστα καρπούζια 1-3, το πολύ, για να γίνονται πρώιμα και μεγάλα. Για τον ίδιο σκοπό, συντελεί πολύ και η χρήση χημικών λιπασμάτων του τύπου 4 - 10 - 10, σε ποσό 60 - 80 οκάδες, στο στρέμμα, προς συμπλήρωση της κοπριάς.

Η ωρίμανση των καρπουζιών διακρίνεται από τον χαρακτηριστικό κρότο, ο οποίος τότε είναι υπόκωφος, ενώ στα άγουρα είναι ξηρός και μεταλλικός. Επίσης από το τρίξιμο της σαρκός, το οποίο παράγεται όταν το καρπούζι πιέζεται μεταξύ των χειρών. Για εκείνα όμως τα οποία δεν είναι κομμένα, ο τρόπος αυτός πρέπει να θεωρείτε επιβλαβής και καλό είναι να αποφεύγεται. Ως τόσο πολύ θετικό και εύκολο γνώρισμα της ωριμάνσεως, είναι επίσης το κιτρίνισμα και η αποξήρανση του μικρού φύλλου που συνοδεύι το χοτσάνι. Το χαράκωμα, η συστροφή και άλλα τεχνητά μέσα, που επιταχύνουν την ωρίμανση, καταστρέφουν όμως την ποιότητα και λιγοστεύουν την παραγωγή.
Στην αμειψισπορά τα καρπούζια διαδέχονται τα σιτηρά και τα ψυχανθή, συγκαλλιεργούντε δε επιτυχώς με τα πεπόνια, τα γυφτοφάσουλα, το καλαμπόκι κλπ. αρκεί να τηρούνται οι αναγκαίες αποστάσεις.

Παραγωγή σπόρου καρπουζιού
Για την απόκτηση εκλεκτού σπόρου, πρέπει να διαλέγονται τα καλλίτερα, σε σχήμα, μέγεθος και ποιότητα, καρπούζια, τα οποία αφήνονται να ωριμάζουν φυσιολογικώς. Όταν αρχίσει η υπερωρίμανση (κουφιάζουν) αφαιρούνται οι σπόροι, πλένονται και αφού στεγνώσουν σε σκιερό μέρος, διατηρούνται σε περιβάλλον ξηρό και σκοτεινό. Η βλαστική των δύναμις διαρκεί 5-6 έτη.

Ποικιλίες καρπουζιών

Τα καρπούζια έχουν πολυάριθμες ποικιλίες και παραλλαγές, οι οποίες διαρκώς αυξάνονται. Μεταξύ των διακρίνονται από το σχήμα, το σύνηθες μέγεθος, το χρώμα του φλοιού, την σάρκα, τους σπόρους κλπ, Εξ αυτών οι σπουδαιότερες είναι οι κατωτέρω:

Καρπούζια μοσχάτα. Αυτά λαμβάνουν σχήμα μακρουλό ή στρογγυλό, με φλοιό συνήθως σκούρο - πράσινο. Διακρίνονται μόνον από τη σάρκα, η οποία έχει χρώμα αχυρώδες και είναι σχετικώς γλυκεία και αρωματώδης. Οι σπόροι, συνήθως, είναι υπόξανθοι ή και μαύροι.

Καρπούζια άσπρα μακριά. Αυτά γίνονται στενόμακρα( κάποτε κυλινδρικά, μέγεθος μεγάλου 10-15 οκάδες βάρους. Ο φλοιός είναι λευκοπράσινος ή με ζωηρό κεντητό λεπτό φόντο και η σάρκα ρόδινη, γλυκύτατη, με σπόρους καφέ - σκούρους η μαύρους.
Καρπούζια Άσπρα στρογγυλά. Αυτά μπορούν να θεωρηθούν ως παραλλαγή της προηγούμενης ποικιλίας. Γίνονται σχεδόν στρογγυλά, μικρά ή μεγάλα, με φλοιό υπόλευκο ή πρασινωπό, μετά η δίχως αυλακώσεις. Η σάρκα είναι εντόνως ρόδινη, αλλά λιγότερο γλυκειά από των μακρουλών καρπουζιών. Οι σπόροι είναι χρώματος καφέ, λευκοί ή εντελώς μαύροι. Γενικώς ωριμάζουν πρωτύτερα όλων.
Καρπούζια στρογγυλά μαύρα. Διαφέρουν από τα προηγούμενα μόνον ως προς το χρωματισμό. Ό φλοιός αυτών λαμβάνει χρώμα πρασινόμαυρο και φέρει αυλακιές ανάβαθες η είναι εντελώς ομαλός. Ή σάρκα είναι αιματώδης και γλυκιά, αλλά συνήθως χονδροπέτσικη. Οι σπόροι είναι μαύροι ή καφέ σκούροι.
Καρπούζια κορδελάτα. Αυτά γίνονται στρογγυλά ή ελαφρώς μακρουλά, μετρίου είτε ογκώδους μεγέθους. Χαρακτηρίζονται από τον φλοιό, ο οποίος φέρει περί τις 18 πλατείες δαντελωτές γραμμές σκούρες, σε φόντο ανοικτο - πράσινο. Η σάρκα είναι ζωηρώς ρόδινη, πολύ γλυκεία και τραγανή. Οι σπόροι έχουν χρώμα καφέ η μαύρο, ενίοτε με λευκό περιθώριο.
Καρπούζια Κύπρου. Αυτά αποκτούν σχήμα μακρουλό μεγάλου μεγέθους. Έχουν φλοιό πρασινόμαυρο, λεπτό και σάρκα εντόνως ρόδινη και γλυκύτατη. Οι σπόροι είναι μαύροι συνήθως. Πρόκειται περί ποικιλίας εκλεκτής και πολύ διατηρήσιμου.
Καρπούζια μικρόσπορα άσπρα. Αυτά χαρακτηρίζονται από τους μικρούς - μικρούς σπόρους πού έχουν και την εξαιρετική ποιότητα της σαρκός. Υπάρχουν παραλλαγές διαφόρου χρώματος και σχήματος, στρογγυλές ή μακρουλές. Καλλιεργούνται πολύ στη Θεσσαλία και την Εύβοια.

Ασθένειες καρπουζιών

Τα καρπούζια προσβάλλονται από τις ίδιες αρρώστιες που έχουν τα πεπόνια και τα αγγούρια. Καταπολεμούνται ή προλαμβάνονται κατά τον ίδιο τρόπο.

Πηγή: Πρακτικός οδηγός του λαχανοκηπουρού-Λάμπρου Οικονομίδου-Αθήναι 1940

Διαβάστε ακόμη:Γλυκό καρπούζι