Το θειάφι και η χρήση του

Οι χρήσεις του θειαφιού στις καλλιέργειες

Θειούχα μυκητοκτόνα

Η χρήση του Θείου προς απολύμανση ασθενών φυτών χρονολογείται ως πολύ παλαιότερη του βορδιγαλλείου πολτού. Χρησιμοποιείτο είτε απλώς ως θειάφι είτε σε ανάμιξη με ασβέστη.

Ο Willian Kenrik συνιστά κατά το 1833 μίγμα από ½ οκάς θειαφιού, ενός τεμαχίου ασβέστη μεγέθους μεγάλης γροθιάς και 6 οκάδων βραστού νερού ως θεραπευτικό κατά του περονόσπορου των σταφυλιών. Το «υγρό του Grison», παρασκευαζόμενο κατά το 1851 υπό του Γάλλου Grison θεωρείτο τότε ως αποτελεσματικό.
Παρεσκευάζετο διά βρασμού επί 10 λεπτά της ώρας σκόνης θείου και πρόσφατης σβησμένης ασβέστου εντός νερού. Το υπερκείμενο των στερεών μερών υγρό αραιωνόταν και καθαρίζονταν με αυτό, με τη βοήθεια σπόγγου, οι προσβεβλημένες από περονόσπορου ή ωϊδίου επιφάνειες των φυτών. Σήμερα χρησιμοποιείται το θειάφι μόνο ή σε ενώσεις, για την καταπολέμηση μυκήτων και εντόμων.

Αυτοβρασθέν θειασβέστιο
Η καταπολέμηση των μυκητολογικών ασθενειών με τον βορδιγάλλειο πολτό και το θειασβέστιο δεν είναι πάντοτε ακίνδυνη σε μερικά δέντρα που βρίσκονται σε βλάστηση (ροδακινιά, δαμασκηνέα). Το διαλυμένο θείο είναι καυστικό, όπως και ο διαλυτός θειικός χαλκός, έστω και σε μικρές δόσεις, χρησιμοποιούμενα δε ως μυκητοκτόνα προκαλούν την πτώση των φύλλων της ροδακινιάς και μερικών ποικιλιών δαμασκηνιάς. Για αυτό μελετήθηκαν άλλα μέσα καταπολεμήσεως των μυκήτων χωρίς αυτά να είναι και επιζήμια για τα δένδρα. Μεταξύ αυτών βρέθηκε υπό του Scott, του Υπουργείου των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, κατά το 1907, το αυτοβρασθέν θειασβέστιο προς καταπολέμηση της φαιής σήψεως (Monilia) της ροδακινιάς. Η επιτυχία αυτή έκαμε να διαδοθεί το αυτοβρασθέν θειασβέστιο σε όλη την Αμερική προ καταπολέμηση όλων των μυκητολογικών ασθενειών της ροδακινιάς και δαμασκινιάς όταν τα δένδρα αυτά βρίσκονται στο φύλλωμα.

Η συνταγή
Η συνταγή του αυτοβρασθέντος θειασβεστίου είναι 2 — 2 — 100. Το πρώτο ψηφίο είναι οξείδιο ασβέστου, δηλαδή άσβεστος πεφρυγμένη σε καμίνι (Ca Ο), το δεύτερο λεπτή σκόνη θείου και το τρίτο νερό.
Τίθεται άσβεστος (νωπή εκ καμίνου) σε δοχείο κατάλληλο (κάδη) και χύνεται επ’ αυτής χλιαρό ή θερμό νερό σε ποσότητα επτά περίπου οκάδων. Προστίθεται τότε το θειάφι υπό μορφή σκόνης και αναμιγνύεται μετά της ασβέστου. Προστίθεται τότε έτερα ποσότητα νερού για να μην ξεραθεί το μίγμα, αλλά να σχηματισθεί πολτός. Όλο εντωμεταξύ θα αναταράσσεται βιαίως, υψούμενης της θερμοκρασίας, λόγου της λαμβανούσης χώρα χημικής αντιδράσεως. Όταν σταματήσει ο βρασμός, προστίθεται ψυχρό και η υπολειπομένη ποσότητα του ύδατος της συνταγής και ο παρασκευασθείς πολτός είναι έτοιμος για ράντισμα.
Το αυτοβρασθέν θειασβέστιο, παρασκευασθέντα κατά τον άνω τρόπο, περιέχει τα συστατικά του όχι σε διάλυση αλλά σε αιώρηση. Η υψωθείς θερμοκρασία κατά την ένωση του οξειδίου της ασβέστου μετά του ύδατος και η βιαία μηχανική ένωση αυτών συνετέλεσαν όπως το θειάφι να καταμοιραστεί τόσο, ώστε τα μόρια να πλησιάσουν την σμικρότητα του κατακρημνιζομένου θείου. Ως τοιούτον δε ενεργεί ως και το ελευθερούμενο κατά την οξείδωση του πολυθειούχου ασβεστίου.

Αυτοβρασθέν Θειαβέστιο για επιχρίσεις
Αντί του βορδιγαγλείου πολτού τύπου 9—18—100 για επιχρίσεις κορμών ως προληπτικού κατά μυκητολογικών ασθενειών, δύναται να γίνει χρήση αυτοβρασθέντος θειασβεστίου παραχθέντος ως ανωτέρω αλλά αραιωθέντος με ποσότητα νερού τόσης, ώστε να παραχθεί πυκνός πολτός κατάλληλος για όποιο σκοπό προορίζεται.

Σκόνη θειαφιού

Όπως είδαμε, το θειασβέστιο καταλήγει τελικώς στην διά της οξειδώσεώς του αποβολή θείου υπό μορφή λεπτοτάτη, το οποίο οξειδούμενο ή οπωσδήποτε εξαερούμενο και μετατρεπόμενο σε πενταθειονικό οξύ επενεργεί θανατηφόρος επί των παθογόνων φυτικών αιτιών. Αντί της χρήσεως του θειασβεστίου προς επίτευξη του λεπτότατου θείου, γίνεται χρήση είτε ανθέων θείου (τα οποία είναι δυνατόν να περικλείουν ίχνη θειικού οξέος και ν’ αποβούν επιβλαβή στη βλάστηση) είτε, όπερ και το προτιμότερο, σκόνη θείου λεπτοτάτης. Τελευταίως άρχισε να γίνεται χρήση και κολλοειδούς θείου, το οποίο δύναται να παραμείνει σε αιώρηση εντός νερού σαν γαλάκτωμα. Υπό την λεπτοτάτη του αυτή μορφή δύναται να χρησιμοποιηθεί σαν αποτελεσματικό μυκητοκτόνο και εντομοκτόνο. Δύναται να παρασκευασθεί διά κατακρημνίσεώς του εκ του υγρού θειασβεστίου διά θειικού οξέος.

Το θειάφι υπό μορφή λεπτής σκόνη χρησιμοποιείται κυρίως προς καταπολέμηση των επιφυτικών μυκήτων (ωϊδίων) και ακάρεων. Αυτό με κατάλληλα εργαλεία πρέπει να εναποτεθεί στα φυτά, ορισμένες ώρες της ημέρας για να παραμείνει εκεί. Καλλίτερες ώρες επιπάσεως διά θείου είναι εκείνες που δεν φυσά άνεμος και υπάρχει ποσόν υγρασίας επί του φυλλώματος. Αυτές ως γνωστό είναι οι νυκτερινές και οι πρωινές ώρες, οι οποίες δεν παρουσιάζουν και δυσκολίες στον εργάτη.
Για να εξαερωθεί το θειάφι και να επενεργήσει είτε ως αυτούσιο, είτε οξειδωμένο χρειάζεται κατάλληλη θερμοκρασία. Κάτω από τους 15 βαθμούς εκατονταβάθμου θερμομέτρου δεν συντελείται η οξείδωση ή εξαέρωση του θείου. Θερμοκρασία 25—30 παρέχει ευνοϊκότητα σε αυτή την κατάσταση. Πέραν της θερμοκρασίας αυτής η εξαέρωση ή οξείδωση είναι τόσο μεγάλη ώστε να προκαλεί εγκαύματα επί του φυτού.

Υγρό θειάφι

Η σκόνη του κοινού θείου δεν υγραίνεται με το νερό. Για αυτό είναι ανάγκη να χρησιμοποιηθεί ξηρό για επιπάσεις αυτού επί των φυτών. Σε περιπτώσεις όμως όπου είναι ανάγκη να χρησιμοποιηθεί σε υγρή μορφή και όταν δεν υπάρχει δροσιά επί των φύλλων δέον να καταφύγει στη χρήση του προσφερομένου στο εμπόριο υγραινομένου θείου κολλοειδούς καταστάσεως ή να παρασκευάσει την κοινή σκόνη θείου έτσι ώστε να διατηρείται σε αιώρηση μέσα στο νερό. Για αυτό χρησιμοποιούνται ουσίες όπως π.χ. σαπούνι, καζείνικό ασβέστιο, ελαϊκό οξύ, κόμμι, αλεύρι, δεξτρίνη, κλπ., οι οποίες αναμιγνυόμενες με νερό και θείο αναγκάζουν το τελευταίο να παραμείνει σε αιώρηση χωρίς να μεταβάλλονται οι λοιπές του ιδιότητες.
Στο εμπόριο παρουσιαζόμενες σκευασίες πυκνών πολτών θείου περιέχουν 45 έως 50 % θείο και στηρίζονται επί των ουσιών τούτων. Αυτές χρησιμοποιούνται 1—3 % σε νερό.

Αν θέλει κάποιος μόνος του να παρασκευάσει υγραινόμενο θείο, τότε δέον ν’ ακολουθήσει μία των δύο κατωτέρω συνταγών:

• Σκόνη κόμεος 7 γραμμάρια
Θερμό νερό 1/2 οκά Σκόνη θείου 250 δράμια Νερό για συμπλήρωση 100 οκάδες
Διαλύεται το κόμμι στο θερμό νερό ή κατόπιν εμποτίσεώς του διά του αυτού νερού σε ψυχρό επί 24 ώρας. Το διάλυμα του κόμμεος προστίθεται στο θείο λίγο λίγο όπως σχηματισθεί ομοιογενής ζύμη. Η ζύμη αύτη αραιώνεται με νερό μέχρι να σχηματιστεί μίγμα 100 οκάδων.

Σχηματίζεται ζύμη με:

• Αλεύρι 190 δραμίων
• Νερού 4 οκάδων

Μετ’ αυτής αναμιγνύονται:
Σκόνη θείου 250 δράμια και η σχηματισθείσα ζύμη αραιώνεται με νερό όπως σχηματισθεί πολτός 100 οκάδων.

Πηγή:Οι εχθροί των καρποφόρων δέντρων-Π. Αναγνωστόπουλου-Αθήναι 1939
*1 οκά = 1.280 γρ. και 1 δράμι = 3,2 γρ.

Διαβάστε ακόμη:Φτιάχνω θειασβέστιο