Λωτός: σπορά φύτεμα καλλιέργεια

Καλλιέργεια και πολλαπλασιασμός λωτού

Είναι δένδρο της Κίνας και της Ιαπωνίας και η καλλιέργειά του δοκιμάστηκε στο τόπο μας εδώ και 40 πάνω-κάτω χρόνια στο Δημόσιο Δενδροκομείο (Βοτανικό) που ήταν τότε το Τριανταφυλλίδειο Γεωργικό Σχολείο. Ο καρπός του δένδρου αυτού λέγεται ομοίως κακί, έχει δηλαδή το ίδιο όνομα με το δένδρο που τον κάνει. Και είναι κατακόκκινος όταν ωριμάσει και μοιάζει με στρογγυλή σφιχτή ντομάτα. Ωριμάζει Οκτώβριο - Νοέμβριο, τότε βλέπει κανείς σε μερικά μανάβικα της Αθήνας να πουλούν κακί μα με τα άλλα φρούτα της εποχής και είναι πολύ όμορφος καρπός, πιο όμορφος και από το ρόδι, το πορτοκάλι, το ροδάκινο και το μήλο.

Οι Αθηναίοι που πηγαίνουν στην νέα αγορά για να ψωνίσουν αν τύχη να περάσουν μπροστά από μανάβικο με κακί, στέκονται και θαυμάζουν τον νέο αυτόν καρπό. Κάνει πράγματι μεγάλη εντύπωση με τη φιγούρα που έχει και όταν είναι μαζί με άλλους καρπούς κανείς δεν τον φτάνει στη θωριά.
Τον κόβουν ώριμο και επειδή είναι στυφός τον βάζουν σε ράφια για να τον φάνε όταν παραγίνει και χάσει τη στιφάδα του, τότε κόβοντας το κακί στρογγυλά κοντά στο μέρος του κατσανιού τρώνε με κουταλάκι του γλυκού την ψίχα του που είναι μαλακιά, γλυκιά και χωρίς κουκούτσια.

Το κακί οι μανάβηδες και κηπουροί το λένε Λωτό ή Διόσπυρο γιατί περισσότερο ξέρουνε το άγριό του —το Λωτό— που μονάχα σ’ αυτόν πάνω μπολιάζεται το κακί.
Το καθαυτό όμως όνομά του σύμφωνα με τους βοτανολόγους είναι: Διόσπυρος κακί και έτσι πρέπει να ζητούμε από την δενδροκομική και αμπελουργική σχολή Πατρών και τ’ αγροκήπια του Κράτους τα δενδράκια του για φύτεμα.

Ο λωτός προκόβει στις επαρχίες που γίνεται η ελιά

Ως νομογεωπόνος Εύβοιας (1912—1917) κέντρωσα στη Χαλκίδα δύο λωτούς με κακί και σε 3 χρόνια είχα εισόδημα. Στα 6 χρόνια λίγο είναι να έκανε το καθένα και 200 καρπούς.
Η επιτυχία όμως που έχει το κακί στη Βόχα της Κορινθίας είναι μοναδική. Είδα στο Περιγιάλι τέτοιο δένδρο με πολύ μεγάλους καρπούς και τόσο φορτωμένο που είχαν στυλώσει τους κλώνους για να μη σπάσουν από το βάρος. Η θωριά του δένδρου αυτού με τους κατακόκκινους καρπούς σάς έκανε άθελα να σταματήσετε και να θαυμάσετε ώρες ολόκληρες την ομορφιά του. Ένα τέτοιο δένδρο κατεβάζει και 300 καρπούς.

Καλλιέργεια λωτού
Το κακί θέλει χώματα πλούσια και νοτερά και είναι δένδρο πολύ σκληρό. Όσο καιρό το παρακολούθησα δεν είδα να πάθει από αρρώστια και γίνεται μονάχα με σπόρο. Το κλαδί του (μόσχευμα) δεν κάνει ρίζες με κανένα τρόπο. Είμαστε λοιπόν αναγκασμένοι να σπείρουμε Διόσπυρο Λωτό και τα δενδράκια του να μπολιάσουμε με κακί. Σε κανένα άλλο δένδρο δεν πιάνει το μπόλι του παρά στο άγριό του, δηλαδή στο λωτό.

Για να κάνουμε δενδράκια λωτού σκάβουμε από το χειμώνα ως το Φλεβάρη δύο-τρεις φορές μικρό τεμάχιο γης κοντά σε κάποιο τοίχο για vα είναι φυλαγμένο από το βοριά.

Το Φλεβάρη ή Μάρτη ισιώνουμε το τεμάχιο αυτό και το χωρίζουμε σε βραγιές (πρασιές) και αφού τις λιπάνουμε με μπόλικη μισοχωνεμένη κοπριά και τις τσαπίσουμε, σπέρνουμε το λωτό σκεπάζοντας το σπόρο του ίσα με ένα δάχτυλο με κοπρόχωμα ή χωνεμένη κοπριά και ποτίζουμε αμέσως. Εξακολουθούμε να ποτίζουμε ώσπου να φυτρώσουν οι σπόροι και να γίνουνε δενδράκια για μεταφύτεψη στο φυτώριο. Οι βραγιές που σπείραμε το λωτό είναι το σπορείο και πρέπει να το ποτίζουμε όταν στεγνώνει το χώμα του και να βγάζουμε τα άγρια χόρτα.

Τη δεύτερη χρονιά πάλι στην ίδια εποχή (Φλεβάρη ή Μάρτη) μεταφυτεύουμε το λωτό σ’ άλλες βραγιές (σε φυτώριο), που έχουμε ομοίως σκάψει και λιπάνει με μπόλικη μισοχωνεμένη κοπριά. Στις βραγιές αυτές φυτεύουμε το λωτό σ’ απόσταση ίσαμε δύο πιθαμές ρίζα σε ρίζα και ποτίζουμε αμέσως. Εξακολουθούμε να ποτίζουμε κάθε φορά που θα στεγνώνει το χώμα τον πρώτο μήνα και ώσπου να ριζοβολήσουν τα δενδράκια τα βοτανίζουμε μόνο. Και όταν θα ριζοβολήσουν τα σκαλίζουμε ύστερα από κάθε πότισμα για να κρατήσει το χώμα την υγρασία του και για να χαλάσουμε τ’ άγρια χόρτα.

Την ίδια χρονιά μπορούμε να μπολιάσουμε με κακί (τον Αύγουστο) τους λωτούς που χόντρυναν όσο το μικρό μας δάχτυλο και κάτι περισσότερο. Το κοντύλι ή κεντράδι είναι το μπόλι που σ’ όλες τις εποχές επιτυχαίνει καλύτερα. Οι πιο λιανοί μπολιάζονται την τρίτη χρονιά, την άνοιξη.

Σε τρία χρόνια το μπόλι έχει πια αρκετά μεγαλώσει και φυτεύουμε τα δενδράκια βγαίνοντας ο χειμώνας και τα φυτεύουμε στην παντοτινή θέση τους, σε απόσταση 4-5 μέτρα το χωράφι που θα τα φυτέψουμε πρέπει να έρχεται στο αμμουδερό για να ζεσταίνεται εύκολα. Και για να πιάσουν φυτεύοντας τα ποτίζουμε κι όλο το καλοκαίρι και κατόπι, οπότε είναι ανάγκη.
Στα σφιχτά και υγρά χώματα δεν προκόβει τόσο.

Πηγή: Ο πλούτος από τα δένδρα-Αλέξανδρου Ν. Γεωργακόπουλου- Αθήναι 1931

Διαβάστε ακόμη:Ημερολόγιο δενδροκομικών εργασιών