Γαρδένια: καλλιέργεια

Καλλιέργεια και πολλαπλασιασμός γαρδένιας

Η γαρδένια είναι θάμνος με γυαλιστερό βαθυπράσινο φύλλωμα, αειθαλής. Τα τελευταία χρόνια καλλιεργείται με αρκετά καλή επιτυχία στην Αθήνα, χάρις στο εξαιρετικό νερό της Εταιρ. υδάτων, διότι άλλοτε η καλλιέργεια της ήταν προβληματική, επειδή το νερό ήταν ασβεστούχο.
Η καλλιέργεια της δεν είναι τόσον δύσκολη, όσο τη φαντάζονται. Το καλοκαίρι χρειάζεται περιβάλλον δροσερό, προ παντός κάτω από δένδρα για να μη την καίει ο ήλιος. Τον χειμώνα με χαμηλή θερμοκρασία πρέπει να την τοποθετούμε σε θερμοκήπια η σε μια βεράντα η σε ένα χώλ, πάντοτε κρύο, χωρίς ο ήλιος να πέφτει απ’ ευθείας στο φυτό.
Ο ήλιος ενοχλεί πολύ τη γαρδένια το καλοκαίρι. Επίσης χωρίς φύλλο καθαρό το φυτό είναι αδύνατο να αναπνεύσει και να αναπτυχθεί κανονικά.

Η γαρδένια αγαπά πάντοτε ελαφρά γη στις ρίζες της, γι’ αυτό και την καλλιεργούμε με καθαρό καστανόχωμα. Στο ζήτημα αυτό πρέπει να δώσουμε μεγάλη προσοχή γιατί αν τα φυτά καταστρέφονται, η κυριότερη αιτία είναι το χώμα.
Το χώμα πρέπει νάνε καθαρό της καστανιάς. Δυστυχώς το χώμα αυτό νοθεύεται με χώμα πλατάνου και πεύκου και έτσι η τανίνη φέρνει ανεπανόρθωτες καταστροφές στις ρίζες του φυτού.

Το καστανόχωμα πρέπει να ανακατεύεται με καθαρή σκόνη κάρβουνων και άμμο με την ακόλουθη αναλογία:

• 3 ½ μέρη καστανόχωμα τριμμένο
• 1 μέρος άμμου φίλης ποταμίσιας
• ½ μέρος σκόνης ξυλανθράκων κοσκινισμένης

Τα ανακατεύουμε όλα μαζί με λίγο νερό για νάνε υγρό και έτσι επιτυγχάνεται ιδεώδης τροφή για το φυτό.

Πότισμα της γαρδένιας
Πολλές φορές οι γαρδένιες κιτρινίζουν, πέφτουν τα φύλλα και τα μπουμπούκια μαραίνονται. Αίτια του κακού είναι το πολύ πότισμα, διότι συνήθως την ποτίζουν κάθε μέρα και της έχουν μάλιστα ένα πιάτο κάτω από ένα γαστράκι και έτσι το νερό δεν της λείπει. Αυτό είναι μεγάλο λάθος. Πώς θέλετε το φυτό σας να έχει ζωή, αφού το αναγκάζετε να πίνει νερό χωρίς να διψά;
Το πολύ νερό καταστρέφει το ριζικό σύστημα τού φυτού, σχηματίζει περιβάλλον άρρωστο για το φυτό μέσα στη γάστρα, σαπίζουν όλα τα χρήσιμα ριζίδια, τα όποια είναι προορισμένα να δώσουν ζωή, υγεία και χρώμα στο φυτό. Δεν είναι δύσκολο να καταλάβουμε πότε διψά το φυτό μας.

Εν πρώτοις κατά την φύτευση του φυτού πρέπει απαραίτητα στην τρύπα της γάστρας να τοποθετούμε ένα κομμάτι καμπουρωτό από γλάστρα σπασμένη, επίσης αρκετά κομμάτια ξυλοκάρβουνο: εις τρόπον ώστε το νερό πού πλεονάζει κατά το πότισμα να έχει ελευθερία και να φεύγει χωρίς να σταματά και να λιμνάζει μέσα στη γάστρα.
Το πότισμα των φυτών πρέπει να γίνεται όταν διψάσουν. Ποτίζουμε με αρκετό καθαρό νερό με τρόπο ώστε να τρέξει από την τρύπα της γάστρας. Δεν πρέπει να ποτίζουμε πολλές φορές και από λίγο.

Δεν μπορούμε να ορίσουμε κάθε πότε θα γίνεται το πότισμα των φυτών στις γάστρες. Το καλοκαίρι η εξάτμιση είναι μεγάλη συνεπώς το φυτό διψά συχνότερα, τον χειμώνα δεν έχει ανάγκη από συχνό πότισμα. Σκαλίστε το επάνω μέρος της γάστρας με το δάχτυλό σας και όταν αισθανθείτε το χώμα να τρίβεται χωρίς υγρασία, το φυτό θέλει νερό, ενώ το εναντίον όταν το χώμα είναι μαύρο έχει υγρασία, οπότε αποφεύγετε το πότισμα.
Το καλοκαίρι το φύλλωμα της γαρδένιας έχει ανάγκη ψεκάσματα με νερό, διότι τα φυτά γενικώς για να αναπτυχθούν, έχουν ανάγκη από υγρασία και πλύσιμο στο φύλλωμά τους.

Άλλες περιποιήσεις
Αποφεύγετε να τοποθετείτε τα φυτά σας σε ρεύματα αέρος, γιατί τα βλάπτουν.
Εάν τύχει και κιτρινίσουν, είναι από το πολύ νερό, αγοράστε αμέσως λίγη καραμπογιά, την τρίβετε και αν μεν η γάστρα έχει διάμετρο 10 πόντων αρκεί ένα κουταλάκι του γλυκού σε μια οκά νερό και ποτίζετε μια φορά την εβδομάδα.
Όταν πρόκειται για μεγαλύτερη γλάστρα τότε διπλασιάζετε την δόση και τριπλασιάζετε, φθάνοντας μέχρι μια κουταλιάς της σούπας σε 3 οκάδες νερό.

Τη θεραπεία αυτήν ακολουθείτε μέχρις ότου παρατηρήσετε ότι το φύλλωμα του φυτού σας αρχίζει και παίρνει το φυσιολογικό πράσινο χρώμα. Επειδή τα φυτά που βρίσκονται και καλλιεργούνται σε γλάστρες και περιορισμένους τόπους δεν μπορούν να ξαπλώσουν οι ρίζες τους και να αναζητήσουν τροφή μακρύτερα, είναι ανάγκη να ενισχύσετε κάθε δυο μήνες μια φορά με χημικό λίπασμα ειδικό για τα φυτά.

Φροντίσετε τα φυτά σας να μη τα έχετε σε μεγάλες γάστρα είναι καταστρεπτική η συνήθεια να φυτεύετε ένα μικρό φυτό ε μεγάλη γάστρα. Πρέπει ανάλογα με την ηλικία τους να έχουν και την ανάλογη γάστρα.
Φυτό με ύψος 10 πόντων θέλει γάστρα 6–8 πόντων διάμετρο. Αυτά τα φυτά ακόμη χρειάζονται, αντέχουν ανάπτυξη φυσιολογική, μια φορά το χρόνο άλλαγμα της γλάστρας.

Ο καταλληλότερος μήνας, για να αλλάξουμε - μεταφυτέψουμε τα φυτά μας είναι ο Φεβρουάριος-Μάρτιος.
H αλλαγή του φυτού απαιτεί προσοχή. Το χώμα που έχουν οι ρίζες, δεν πρέπει να το πειράξετε καθόλου, αλλά μόνο λίγο με το χέρι να αφαιρέσετε. Τα 3/ 4 τού χώματος πρέπει να παραμείνουν, στο φυτό. Εάν οι ρίζες είναι πάρα πολλές, αφαιρείτε λίγες με κοφτερό μαχαίρι. Τοποθετείτε πάντοτε το φυτό σε μεγαλύτερη κατά τι γλάστρα πάντως καινούργια και όχι παλιά, που να μη έχει φυτευτή φυτό. Για να είναι αφ’ ενός μεν αποστειρωμένη, αφ’ ετέρου δε οι πόροι της νάνε ανοιχτοί, διότι αναπνέουν οι ρίζες τού φυτού από τα τοιχώματα της γάστρας. Γι’ αυτόν τον λόγο δεν πρέπει να χρωματίζονται οι γάστρες με ελαιόχρωμα.

Η γαρδένια χρειάζεται και ανάλογο κλάδεμα πάντοτε. Κάθε χρόνο πρέπει να αφαιρούμε τα αδύνατα και καχεκτικά κλαδιά. τα λεπτά ξηρά μέρη πρέπει να κόβετε αδίστακτα με ψαλίδι κοφτερό. Η πείρα και η αισθητική θα σας οδηγήσει να φορμάρετε το φυτό σας και να του δώσετε το σχήμα που σάς αρέσει.

Αρρώστιες και εχθροί της γαρδένιας

Όπως όλα τα φυτά έτσι η γαρδένια προσβάλλεται από διάφορες αρρώστιες, δηλαδή μελίγκρα, ψώρα κτλ.
Η νικοτίνη για την μελίγκρα είναι αποτελεσματική.
Για τη ψώρα χρειάζεται το γαλάκτωμα πετρελαίου ή του θειασβέστιου.

Πολλαπλασιασμός γαρδένιας

Η γαρδένια πολλαπλασιάζεται με μοσχεύματα. Κόβετε γερούς κλάδους πάντοτε από μεγάλα φυτά, γερά και όχι κιτρινισμένα. το μόσχευμα κατά το δυνατόν πρέπει νάνε ξεμασχαλίδι,, δηλαδή νάνε αποσπασμένο με το χέρι και όχι κομμένο με μαχαίρι η ψαλίδι.
Το μάκρος του μοσχεύματος δεν πρέπει να ξεπερνά τούς 8—12 πόντους.
Το χώμα πού θα δηχθεί τα μοσχεύματα πρέπει νάνε καθαρό καστανόχωμα 2 μέρη, άμμος δε πάλι 2 μέρη ψιλή τού ποταμού. Αν πρόκειται για λίγα μοσχεύματα τα τοποθετείτε σε γάστρες 8—10 πόντους διαμέτρου και μόλις τα φυτεύεστε τοποθετείτε ένα ποτήρι αναποδογυρισμένο στο μόσχευμα, με τέτοιο τρόπο ώστε να κλειστεί τελείως μέσα σε γυάλινο κουδούνι, όλο το διάστημα της ριζοφυΐας του. Ποτίζουμε τακτικά, ώστε να υπάρχει πάντοτε σχετική υγρασία τα μοσχεύματα να τοποθετούνται σε μέρος σκιερό και ζεστό.

Ο Φεβρουάριος-Μάρτιος είναι οι πιο ευνοϊκοί μήνες για το κόψιμο των μοσχευμάτων.
Τέσσερις εβδομάδες μετά την τοποθέτηση των μοσχευμάτων μέσα στις γάστρες αρχίζουν να ριζώνουν. Αφ’ ότου βεβαιωθούμε ότι τα φυτά έχουν ριζώσει, τότε κάθε μόσχευμα τοποθετούμε χωριστά σε γάστρες 6 - 8 πόντων με την ίδια πάντοτε αναλογία καστανόχωμα και τα βάζουμε σε σκιερό μέρος. Για πολλά μοσχεύματα παίρνετε ένα κιβώτιο και το ετοιμάζετε σύμφωνα με τις οδηγίες που δώσαμε για τις γάστρες. Το κιβώτιο σκεπάζετε με τζάμι και όταν πρόκειται να το ποτίσουμε ανασηκώνουμε το τζάμι.

Πρακτική ανθοκομία-Αντ. Αντωνιάδου-Αθήναι 1953

Διαβάστε ακόμη:Σύμφυτο για λίπασμα φυτών