Η καλλιέργεια αμπελιού τα αρχαία χρόνια

Πως καλλιεργούσαν τα αμπέλια τα αρχαία χρόνια

Σε τι βάθος πρέπει να φυτεύουμε τα αμπέλια. Του Φλωρεντινού.
Οι λάκκοι πού φυτεύουμε τα κλήματα νομίζω ότι δεν πρέπει να έχουν βάθος λιγότερο από ένα μέτρο και 40 εκατοστά. Όταν φυτεύονται σε μικρότερο βάθος γερνούν γρηγορότερα και χαλούν τον καρπό, γιατί παίρνουν λίγη τροφή από τη γη πού είναι γύρω τους και το καλοκαίρι καίονται. Πρέπει σε όσο βάθος κατεβαίνει η θερμότητα του ήλιου, σε τόσο να σκάβουμε και να φυτεύουμε. Και καθώς το βεβαιώνουν η θερμότητα του ήλιου δεν πηγαίνει ποιο κάτω από το βάθος πού είπαμε παραπάνω, έκτος αν η γη έχει σχισμάδες. Αν φυτέψουμε σε μικρότερο βάθος τα κλήματα θα είναι άχρηστα και γρήγορα θα γεράσουν.

Το κλάδεμα. Του Παμφίλου.
Το κλάδεμα πρέπει να αρχίζει από το Φλεβάρη ή το Μάρτη από τις 28 του Φλεβάρη έως τις 2 του Απρίλη. Μερικοί κλαδεύουν ύστερα από τον τρύγο, γιατί καθώς λένε, βγάζοντας τις βέργες ξαλαφρώνει το κλήμα και δεν χάνει, όπως την άνοιξη, τη δύναμη του με το δάκρυ. Τα κλήματα όμως που κλαδεύονται το φθινόπωρο γρηγορότερα βλασταίνουν την άνοιξη και αν κάνει κρύο και πέσει πάχνη καίονται. Και για αυτό καλλίτερα είναι στα ψυχρά μέρη να κόβουμε λίγο τις βέργες, άλλα να μη κλαδεύουμε τελείως, έτσι να αφήνουμε περισσότερα μάτια και βέργες. Είναι ανάγκη όμως να τα κλαδεύουμε πάλι την άνοιξη.
Πρέπει να αρχίζουμε το κλάδεμα όχι την αυγή, αλλά αφού ο ήλιος διαλύσει τη πάχνη και ζεστάνει το κλήμα. Τα κλαδευτήρια που χρησιμοποιούμε πρέπει να είναι πολύ κοφτερά.

Για να ευφορήσει το αμπέλι και να κάνει καλό κρασί. Του Αφρικανού.
Το αμπέλι θα ευφορήσει αν εκείνος που το κλαδεύει είναι στεφανωμένος με κισσό. Αν βάλουμε στο μέρος που φυτεύουμε το κλήμα βελανίδι από βελανιδιά κομμένο ίσα με κουκί και ρόδια μια φορά αλεσμένα για να σπάσουν μόνο και στη διατήρηση των σταφυλιών συντελούν και στην πολυκαρπία. Επίσης οι βέργες που έχουν πολλά μάτια κάνουν πολύφορο το κλήμα και το ξαναφύτεμα των κλημάτων συντελεί και στην πολυκαρπία και στο να γίνει καλό το κρασί. Αν φυτέψουμε στη μέση Του αμπελιού γλυκόριζα θα έχουμε ευφορία.

Η φυτοπροστασία των αμπελιών κατά τους αρχαίους

Οι ψείρες και οι κάμπιες των κλημάτων και η βλάβη από τους πάγους. Του Αφρικανού.
Αλείφουμε τη φλούδα του κλήματος με ξύγκι από αρκούδα και έτσι δεν κάνει ψείρες. Ή αλείφουμε τα κλαδευτήρια με σκόρδο κοπανισμένο και ανακατωμένο με λάδι.
Αν βράσουμε τις κάμπιες που είναι στα τριαντάφυλλα σε λάδι και αλείψουμε τα κλαδευτήρια ούτε από τα άλλα ζωύφια ούτε από την πάχνη θα πειραχτούν τα κλήματα. Ή αλείφουμε τα κλαδευτήρια με ξύγκι από τραγί ή με αίμα βατράχου η αλείφουμε το ακόνι με λάδι ανακατωμένο με στάχτη και έτσι ακονίζουμε τα κλαδευτήρια. Για να μην έχει σκουλήκια το αμπέλι καίμε βέργες από κλήμα και τη στάχτη τη ζυμώνουμε με δάκρυα από το κλήμα και την βάνουμε στη μέση του αμπελιού μαζί με κρασί.

Η πάχνη. Του Διοφάνους.
Βάζουμε στο αμπέλι κοπριά ξερή σε διάφορα σημεία ώστε να είναι στη διεύθυνση του άνεμου που πηγαίνει επάνω στο αμπέλι. Όταν δούμε να πέφτει πάχνη ανάβουμε την κοπριά και ο καπνός που θα πάει επάνω στο αμπέλι θα διαλύσει την πάχνη. Τα κλήματα που καίονται εύκολα από την πάχνη, τα κλαδεύουμε αργότερα, όταν φουσκώνουν για να βλαστήσουν και έτσι και ποιό αργά ανθίζουν. Καθώς συμβαίνει και στο κλήμα πού λέγεται Ιππουρίς, που πειράζεται, όπως πιστεύουν, λιγότερο από την πάχνη, γιατί καθώς νομίζω, βλασταίνει αργά και όταν ποιά έχει ζεστάνει ο καιρός. Άλλοι πάλι νομίζουν ότι προφυλάσσονται τ’ αμπέλια από την πάχνη αν σπείρουμε ανάμεσα κουκιά.

Αν το αμπέλι το πειράξει η πάχνη και είναι φανερό ποιά ότι χάθηκε ο καρπός πρέπει να κοντοκλαδέψουμε τα κλήματα για να διατηρήσουν τη δύναμη τους. Και έτσι θα δώσουν την άλλη χρονιά και τον καρπό που χάθηκε.
Στη Βιθυνία βεβαιώνουν μερικοί που ξέρουν από την πείρα, ότι πρέπει, όταν είναι φόβος για πάχνη να λιχνίζουμε επάνω στο αμπέλι στάχτη ιδίως από αρμυρίνη ή και από οποιοδήποτε ξύλο, η στάχτη κάθεται επάνω στα μάτια των κλημάτων και διώχνει την πάχνη όταν πέσει.

Η στάχτη (συρίκι, ερυσίβη, μπάστρα). Του Βηρυτίου.
Όταν δούμε ότι ο καιρός είναι τέτοιος που φέρνει πάχνη αμέσως παίρνουμε ένα αριστερό κέρατο από βόδι και το καίμε μαζί με σβουνιά για να γίνει πολύς καπνός γύρω από το χωράφι και επάνω στη διεύθυνση του ανέμου και έτσι ο καπνός να πάει προς τη στάχτη και να τη σκορπίσει. Ο Απουλήϊος, λέει, ότι είναι αρκετά ωφέλιμο να κάψουμε τρία κάρβουνα μαζί με σβουνιά και άχυρα και γίδινη κοπριά. Αν όμως μάς προλάβει η στάχτη αποφεύγουμε τη ζημία με τον εξής τρόπο. Κόβουμε ρίζες ή φύλλα από αγριαγγουριά ή από πικροκολοκυθιά και τα βρέχουμε με νερό και ραντίζουμε όσα έβλαψε η στάχτη, πριν βγει ο ήλιος. Το ίδιο αποτέλεσμα έχει και η στάχτη από κουκιά ή από βελανιδιά αν τη βρέξουμε με τον ίδιο τρόπο και τη ραντίσουμε. Ο Απουλήϊος λέει ότι αν βάλουμε μέσα στο χωράφι κλωνάρια από δάφνη, μόνο αυτά παθαίνουν βλάβη από τη στάχτη. Πρέπει να ξέρουμε ότι η στάχτη πέφτει ιδίως με την πανσέληνο και προ παντός στο σιτάρι γιατί όταν είναι πανσέληνος το φεγγάρι είναι πολύ ζεστό και υγρό και σαπίζει τούς καρπούς.
Άλλοι πάλι κόβουν σε κομμάτια ένα γουλιανό (ψάρι μεγάλο των γλυκών νερών) και τα καίνε επάνω στη διεύθυνση του ανέμου για να πάει η μυρωδιά σ’ όλο το αμπέλι.

Πως γιατρεύουμε τ’ αμπέλια που ξεραίνουν τον καρπό. Του Βινδανιωνίου.
Όταν οι ρόγες από τα σταφύλια, μόλις γίνουν ίσα με ρόδι, αρχίζουν να ξεραίνονται, κόβουμε όλες τις ξερές καθώς και απ’ τα γερά σταφύλια, η μάλλον από τα ποιό γερά, όσα είναι κοντά στο μέρος που ξεράθηκε και την κοψιά την αλείφουμε με στάχτη ανακατεμένη με πολύ αψύ ξύδι. Η καλλίτερη στάχτη είναι των κλημάτων. Έτσι αλείφοντας και το μέρος του σταφυλιού που πρόκειται να ξεραθεί σταματούμε την αρρώστια. Επίσης αλείφουμε κατά τον ίδιο τρόπο και τον κορμό του κλήματος. Μερικοί ραντίζουν και το κάτω μέρος του κορμού γύρω απ’ τις ρίζες με κάτουρο πολυκαιρισμένο και πολύ αψύ. με το φάρμακο αυτό, όχι μόνο θα γλυτώσουμε τον καρπό, αλλά και το κλήμα γίνεται μακρόβιο και καρπερό.

Τα κλήματα που σαπίζουν τον καρπό. Του Βάρωνος.
Είναι μερικά κλήματα που μόλις κάμουν τον καρπό τον σαπίζουν πριν μεγαλώσει και ωριμάσει. Τα κλήματα αυτά τα γιατρεύουμε με φύλλα αντράκλας. Άλλοι ανακατεύουν και αλεύρι με αντράκλα και αλείφουν τον κορμό. Άλλοι αλείφουν με την αντράκλα το μισό σταφύλι και άλλοι ρίχνουν στις ρίζες έως 300 δράμια στάχτη πολυκαιρισμένη ή άμμο.

Σε ποιο αστερισμό πρέπει να είναι το φεγγάρι όταν τρυγάμε. Ο τρύγος πρέπει να γίνεται όταν το φεγγάρι είναι στη χάση του και κάτω από τη γη. Του Ζωροάστρου.
Πρέπει να τρυγούμε όταν το φεγγάρι είναι στον αστερισμό του Καρκίνου ή του Λέοντος ή του Ζυγού ή του Σκορπιού ή του Αιγόκερου ή του Υδροχόου. Πρέπει δε ακόμη να προσέχουμε να είναι στη χάση το φεγγάρι κάτω από τη γη όταν τρυγούμε.

Πως προφυλάσσονται τα κλήματα από τα ζωύφια που τα πειράζουν. Του Αφρικανού.
Τα σκουλήκια που πειράζουν τα κλήματα η φωλιάζουν σε κανένα μέρας του αμπελιού καταστρέφονται αν καπνίσουμε σβουνιά στη διεύθυνση του άνεμου.
Άλλοι θυμιατίζουν το αμπέλι με χαλβάνη ή με κέρατο λαφιού ή με νύχι γίδας ή με κομμάτι από φίλντισι ή με ρίζα κρίνου και φεύγουν έτσι τα ζωύφια.
Φεύγουν επίσης τα ζωύφια και αν θυμιατίσουμε το αμπέλι με τρίχες γυναικείες. Με τον ίδιο τρόπο γιατρεύονται και οι γυναίκες που κάνουν αποβολές η η μήτρα τους γυρίζει προς τα επάνω. Στις αρρώστιες αυτές η θεραπεία γίνεται με το θυμιάτισμα των τριχών.
Άλλοι θυμιατίζουν το αμπέλι με πηγουνιά (παιονία βοτάνη) ή με πλατομαντύλες ή φυτεύουν τα βοτάνια αυτά κοντά στα κλήματα και διώχνουν τα ζωύφια. Μερικοί βάζουν χυμό από σίλφιο με λάδι και αλείφουν τον κορμό των κλημάτων αρχίζοντας λίγο ποιό επάνω από τη βάση του κορμού, για να μην πειράζουν οι κάμπιες τα κλήματα λιώνουμε σκόρδο και αλείφουμε τα κλαδευτήρια.

Οι χρυσόμυιγες και τα μεγαλύτερα ζωύφια που πειράζουν τα σταφύλια. Του ίδιου.
Για να μην πειράζουν οι χρυσόμυιγες τα κλήματα, βρέχουμε τις ίδιες τις χρυσόμυιγες με λάδι και αλείφουμε το ακόνι όπου θα τροχίσουμε τα κλαδευτήρια.
Για να διώξουν μερικοί τα μεγαλύτερα ζωύφια βρέχουν κοπριά σκύλου με κάτουρο πολυκαιρισμένο και ραντίζουν γύρω-γύρω τα κλήματα.

Παράξενο φάρμακο που δοκιμασθεί πολλές φορές, για να προφυλάσσονται και τα κλήματα και τα δένδρα και τα σπαρτά και κάθε τι άλλο από τα ζωύφια και ιδίως απ’ τα μεγαλύτερα. Του Δημοκρίτου.
Βάζουμε πολλά καβούρια ποταμίσια η παγούρια θαλασσινά, όχι λιγότερο από 10 μέσα σε αγγείο πήλινο μαζί με νερό και αφού κουμπώσουμε το αγγείο το βάζουμε έξω στο ύπαιθρο για να λιάζεται 10 ημέρες. Έπειτα με το νερό αυτό ραντίζουμε το καθετί που θέλουμε να μείνει άβλαβο κάθε δεύτερη ήμερα έως που να μεγαλώσει. Το αποτέλεσμα θα είναι θαυμαστό.

Πηγή: Γεωπονικά-Κασσιανού Βάσσου

Διαβάστε ακόμη:Το αμπέλι και η καλλιέργειά του