Ραπανάκια: σπορά φύτεμα καλλιέργεια

Πως γίνετε η σπορά και η καλλιέργεια ραπανιών

Τα ραπανάκια είναι φυτά διετή, καλλιεργούμενα ως μονοετή. Ανήκουν στην οικογένεια των σταυρανθών. Τα φύλλα τους είναι ελλειψοειδή και τραχιά με βαθιές εντομές, τα άνθη λευκά ή μελιτζανιά. Οι σπόροι μικροί, στρογγυλοί ακανόνιστοι, με χρώμα σκούρο-καφέ. Οι ρίζες είναι σαρκώδεις, συνήθως καυστικές, διαφόρου μεγέθους και σχήματος, αναλόγως των ποικιλιών που ανήκουν. Συνήθως, γίνονται στρογγυλές, μακρουλές, μικρές ή χοντρές, ελαφρώς ή λίγο καυστικές και έχουν φλοιό βιολέ, ρόδινο, κόκκινο, στακτί κ.λ.π.

Η καλλιέργεια των ραπανιών έχει σκοπό την παραγωγή μόνο ριζών, οι οποίες τρώγονται νωπές ως είδος ορεκτικό. Αυτά, ευδοκιμούν σε όλα σχεδόν τα χώματα, ιδιαιτέρως όμως στα δροσερά και βαθιά με πολύ χούμο και πλούσιες λιπάνσεις. Επίσης απαιτούν πολλά νερά και φοβούνται την ξηρασία καθώς και τις δυνατές ζέστες.
Ως τόσο οι απαιτήσεις αυτών διαφέρουν σύμφωνα με τις ποικιλίες και το τρόπο που καλλιεργούνται. Τα μικρά ραπάνια ή ραπανάκια βλασταίνουν και γίνονται πολύ γρήγορα. Για να υπάρχουν πάντοτε φρέσκα και τρυφερά σπέρνονται τμηματικώς, τον μεν χειμώνα κάθε 20-25 ημέρες, τις δε άλλες εποχές, κάθε 10-12 ημέρες. Όταν η εποχή είναι προχωρημένη, η καλλιέργεια πρέπει να γίνεται σέ πολύ δροσερές θέσεις.

Η σπορά γίνεται στα πεταχτά, απ’ ευθείας σε βραγιές προετοιμασμένες από πριν και πατημένες καλά, ώστε το χώμα να μην είναι πολύ κούφιο. Για κάθε τετραγ. μ. απαιτούνται 1-2 δράμια σπόρου. Οι σπόροι σκεπάζονται ελαφρά 1 πόντο με κοπρόχωμα και πατιούνται προσεκτικά. Κατόπιν ποτίζονται με ελαφρά ραντίσματα, κάθε 1-2 ημέρες, μέχρις ότου βλαστήσουν, οπότε, εάν είναι πολύ πυκνά, αραιώνονται, με τρόπο, ώστε να έχουν αποστάσεις 5-10 πόντους η μία ρίζα από την άλλη.
Κατά την διάρκεια της βλαστήσεως τα ποτίσματα πρέπει να δίνονται τακτικά και άφθονα για να χοντραίνουν και να γίνονται τρυφερά αλλιώς κουφιάζουν και καίνε πολύ. Επίσης, είναι απαραίτητα και 1-2 σκαλίσματα.
Η συγκομιδή αρχίζει μετά 40-50 ημέρες από την σπορά, κατά τις ποικιλίες και την εποχή που γίνεται αυτή. Συνήθως σπέρνονται με καρότα, κρεμμύδια κλπ.

Ποικιλίες - Οι κυριότερες ποικιλίες από τα μικρά ραπανάκια είναι:

- Ραπανάκια στρογγυλά κόκκινα. Οι ρίζες γίνονται σχεδόν στρογγυλές, σe μέγεθος μικρού αυγού, έχουν χρώμα κόκκινο ζωηρό και γεύση όχι πολύ καυτερή. Είναι ποικιλία πρώιμη και ανθεκτική.
- Ραπανάκια κερασωτά. Οι ρίζες γίνονται πιο στρογγυλές προηγουμένων και αποκτούν χρώμα βαθύ ρόδινο γυαλιστερό. Όταν τρώγονται πολύ τρυφερά δεν καίνε καθόλου.
- Ραπανάκια άσπρα πρώιμα. Αυτά γίνονται μικρότερα όλων με φλοιό εντελώς λευκό και σάρκα καυτερή. Αντέχουν πολύ στο κρύο και είναι μάλλον χειμωνιάτικα.
- Ραπανάκια ασπρομύτικα. Οι ρίζες αυτών είναι μάλλον ωοειδείς κόκκινες με το κάτω άκρο λευκό. Θεωρείται εκλεκτή ποικιλία.

Όλες οι ανωτέρω ποικιλίες μπορούν να σπέρνονται σέ διάφορες εποχές, εκτός τής θερινής περιόδου. Για τη καλοκαιρινή παραγωγή ραπανιών, οι καλλίτερες ποικιλίες είναι:

- Ραπανάκια άσπρα καλοκαιρινά. Οι ρίζες γίνονται χοντρότερες των προηγουμένων, λευκές και περισσότερο καυτερές. Πρέπει να τρώγονται όταν ακόμη είναι τρυφερές. Σπέρνονται από τα τέλη Μαρτίου μέχρις Αύγουστου. Έχουν ανάγκη από πολλά νερά και σκαλίσματα.
- Ραπάνια κίτρινα. Οι ρίζες διαφέρουν από τα άσπρα μόνον ως προς τον χρωματισμό του φλοιού, δ όποιος είναι κίτρινος. Η ποικιλία αυτή είναι πολύ πρώιμη και σπέρνεται καθ’ όλο το καλοκαίρι. Θέλει πολλά ποτίσματα.
Τα χονδρά ραπάνια ή χειμωνιάτικα διαφέρουν γενικώς από τα προηγούμενα και στη βλάστηση και στη καλλιέργεια. Τα φύλλα αυτών γίνονται μεγαλύτερα και πλατύτερα, οι δε ρίζες εξαιρετικά χονδρές και μακριές ή σφαιρικές. Τα άνθη είναι κίτρινα και οι σπόροι στρογγυλοί μαύροι ή καστανοί.

Η σπορά των ραπανιών αυτών γίνεται σε βραγιές, οι οποίες όμως πρέπει να είναι καλοσκαμμένες σέ βάθος 40-50 πόντους και άφθονα κοπρισμένες. Οι σπόροι ρίχνονται στα πεταχτά ή κατά γραμμές αραιές, 30-55 πόντους, και σκεπάζονται ελαφρά με κοπρόχωμα, οπότε πατιούνται δυνατά.
Όταν τα φυτά βλαστήσουν και αποκτήσουν 3-4 φύλλα βοτανίζονται και αραιώνονται ώστε να έχουν αποστάσεις 20-25 πόντους ή μία ρίζα από την άλλη. Οι λοιπές περιποιήσεις συνίστανται σέ 2-3 σκαλίσματα και τακτικά αλλά άφθονα ποτίσματα. Τα στρογγυλά έχουν ανάγκη από περισσότερο νερό παρά τα μακριά, τα οποία αντέχουν περισσότερο στη ξηρασία.

Η συγκομιδή των χονδρών ραπανιών αρχίζει μετά 3-4 μήνες, μετά την σπορά και διαρκεί καθ’ όλο το χειμώνα. Οι αποδόσεις αυτών φθάνουν μέχρι 1.500-2.000 οκάδ. κατά στρέμμα.

Ποικιλίες - Οι καλύτερες ποικιλίες από των χονδρών ραπανιών είναι:

- Ραπάνια άσπρα μακριά. Οι ρίζες αυτών γίνονται πολύ μακριές: και χονδρές, με φλοιό §ξ ολοκλήρου λευκό, η δε σάρκα είναι τραγανή και πολύ καυτερή.
- Ραπάνια βιολέ μακριά. Οι ρίζες αποκτούν εξαιρετικό μάκρος και χόνδρος, με χρώμα βιολέ και σάρκα ολίγο καυτερή. Είναι ποικιλία εκλεκτή.
Οι τελευταίες ποικιλίες σπέρνονται από τέλη Ιουλίου μέχρι τέλους Αύγουστου ή αρχές Σεπτεμβρίου.

Παραγωγή απόρου ραπανιών

Για την απόκτηση καλού ραπανοσπόρου, πρέπει να διαλέγονται φυτά των φθινοπωρινών σπορών, και τα οποία να παρουσιάζουν ρίζες μέσου μεγέθους και κανονικές. Αυτά μεταφυτεύονται την επόμενη άνοιξη σε αποστάσεις 30-40 πόντους, σε προφυλαγμένο και λιπασμένο μέρος, όπου ανθίζουν και καρποφορούν. Κατά τον Ιούνιο-Ιούλιο, οπότε ωριμάζουν κόβονται οι καρποί και αποξηραίνονται.
Οι σπόροι τότε αποχωρίζονται με ένα ελαφρό κοπάνισμα. Ένα δράμι περιέχει 1.500-1.600 σπόρους. Η βλαστική τους δύναμη διαρκεί 5-6 έτη.

Ασθένειες ραπανιών

Τα ραπανάκια προσβάλλονται από ελάχιστες αρρώστιες. Οι πιο επικίνδυνοι εχθροί θεωρούνται τα εξής έντομα:

Ο άλτης. Αυτό είναι ένα μικρό κολεόπτερο, το όποιο τρώει και καταστρέφει τα φύλλα. Η καταπολέμησή του είναι δύσκολη. Το πρακτικότερο μέσο είναι τα ποτίσματα, για να δυναμώνουν τα φυτά και να ξοδεύονται γρήγορα. Το έντομο αυτό φοβάται το νερό και απομακρύνεται όταν ποτίζουμε συχνά.
Ο κρεμμυδοφάγος, η μελίγκρα, η πιερρίς κ.λ.π. σπανιότατα προξενούν ζημίες. Πάντως καταπολεμούνται, όπως στις άλλες σχετικές καλλιέργειες.

Πηγή: Ο πρακτικός οδηγός του λαχανόκηπου-Λάμπρου Οικονομίδου-Αθήναι 1940

Διαβάστε ακόμη:Βάθος σποράς και απόσταση φύτευσης λαχανικών