Δαμασκηνιά: σπορά φύτεμα καλλιέργεια

Καλλιέργεια και πολλαπλασιασμός δαμασκηνιάς

Όπου γίνεται το αμπέλι εκεί προκόβει κι η δαμασκηνιά. Ο καρπός της μπορεί στον τόπο μας να πάρει στο εμπόριο θέση ανάλογη με τη σταφίδα γιατί τη δαμασκηνιά την δέχεται πολύ το κλίμα και τα ξερά δαμάσκηνα πουλιούνται ακριβά. Και η κατανάλωση τους ολοένα αυξάνει στα πολιτισμένα κράτη όπου τα φτιάχνουν κομπόστα κ.ά.

Μία μέτρια δαμασκηνιά δίνει το λιγότερο 10 οκ. ξηρά δαμάσκηνα το χρόνο που έχουνε 120 δραχμές με τιμή παραγωγής 12 δραχμές την οκά. Μια μεγάλη, νέα και γερή δίνει και 40 οκ. ξερά. Για να κάνουμε πολλά δαμάσκηνα για εξαγωγή χρειάζεται να μπολιαστούν οι άγριες δαμασκηνιές κι οι κορομηλιές που είναι στις διάφορες επαρχίες και οι αγρότες να βρίσκουνε σε αγροκήπια μπολιασμένα δεντράκια δαμασκηνιάς όσα θέλουνε και φτηνά. Αγροκήπια ή φυτώρια για τέτοια δενδράκια να γίνουν ένα και δυο σε κάθε νομό που μπορεί η δαμασκηνιά να καλλιεργηθεί με πιο κέρδος. Άλλοτε είχαμε αγροκήπια κι απάνω που άρχισαν να δίνουνε καρπούς τα χαλάσαμε δυστυχώς και τώρα τα δενδράκια που θέλουμε τα φέρνομε από την... Ιταλία.

Αγροκήπιο με βάση την καλλιέργεια της δαμασκηνιάς είχε γίνει ένα μονάχα, νομίζω το 1906, στη Σκόπελο από τη Γεωργική Εταιρεία Σκοπέλου που είναι έργο ενός θερμοτάτου φίλου της γεωργίας του Ζαχαρία Δουλίδη και τώρα το νησάκι αυτό κάνει 30 χιλ. οκ. ξηρά δαμάσκηνα, από τα γλυκά Σκοπελίτικα που μοιάζουνε στην ποιότητα και στην όψη με το Αζέν της Γαλλίας γιατί έγιναν από το σόι αυτό. Σε 2-3 χρόνια η Σκόπελος θα κάνει σίγουρα 100 χιλιάδες οκάδες τέτοια εξόν από το είδος «Αγιορείτικα» που βγάζει σε ξηρή κατάσταση ίσαμε 150 χιλ. οκ. το χρόνο- τα δαμάσκηνα αυτά είναι ξινούτσικα.

Λίγα χρόνια πρωτύτερα από την ίδρυση της Γεωργικής Εταιρίας Σκοπέλου κοντά στη Λαμία, στο κτήμα Λιμογάρδι, ο μακαρίτης γεωπόνος Ραϊνόλδος Δημητριάδης είχε φυτέψει χιλιάδες δαμασκηνιές και θηλιάσει με μπόλι Σέρβικο- κι έκανε ξηρά δαμάσκηνα σαν τα διαλεχτά της Σερβίας. Είδη δαμασκηνιάς για ξηρά δαμάσκηνα είναι του Αζέν, η γλυκιά Σκοπελίτικη, η Αγιορείτικη, η Μαργαρίτα και της Σερβίας, μα η πιο διαλεχτή είναι του Αζέν. Μια τέτοια 5 χρόνων μπορεί να κατεβάσει και 100 οκ. χλωρά δαμάσκηνα.

Ποικιλίες δαμάσκηνων

Ανώτερα του Αζέν είναι τα ονομαστά ούργιανά δαμάσκηνα που γίνονται μονάχα στην Κασταμονή του Πόντου. Στα Σέρβια της Κοζάνης έβγαζαν άλλοτε ξηρά δαμάσκηνα που ξοδεύονταν στην Κωνσταντινούπολη, στα Σουλτανικά χαρέμια. Είχαν καλή φήμη τα δαμάσκηνα αυτά και ίσως να ήταν ρεγκλότες που για να τα ξηράνουν τα ζεμάτιζαν, τα ξεφλούδιζαν, έσκιζαν στα δύο, τα άνοιγαν, έβγαζαν το κουκούτσι και τα άπλωναν στον ήλιο επάνω σε ψάθες. Ρεγκλότες για τα σπίτια τους ξηραίνουν κι οι Πηλειορίτες με τον ίδιο τρόπο στον ήλιο- και για να μη σκουληκιάζουνε τις ρίχνουν για 3-4 ώρες σε φούρνο που δέχεται το χέρι. Και τελευταία τις θηκιάζουνε σε κουτιά και τις πατούνε καλά να μην παίρνουν αέρα. Σήμερα στη Δαμασκηνιά, Κριμήνι, Βελανιδιά, Χορηγό και σε μερικές άλλες κοινότητες της δυτικής Μακεδονίας καλλιεργούν λίγα δαμάσκηνα. Στην επαρχία Βοίου της Δυτικής Μακεδονίας καλλιεργούνται τα δαμάσκηνα που λέγονται: ρωμαίικα, μπιραλίφκα, γεράνια, κόκκινα, άσπρα γομαρνά και καπαμαλίκια.

Στα Τρίκαλα της Κορινθίας καλλιεργείται ένα σόι δαμασκηνιάς που τα δαμάσκηνά της είναι από εκείνα που ξηραίνονται και πολύ καλά στην ποιότητα. Στα Νησιά του Αιγαίου Πελάγους και προπάντων στη Νάξο καλλιεργούνε κάτι σαν τα Αγιορείτικα γλυκόξινα δαμάσκηνα που ξηραίνονται και είναι ξανθά και τα τραβάει η Αίγυπτος προπάντων.

Τώρα πώς θα μπορέσουμε να διαδώσουμε στο Κράτος την καλλιέργεια της δαμασκηνιάς για ξηρά δαμάσκηνα είναι έργον της αρμόδιας υπηρεσίας του Υπουργείου Γεωργίας, καλό όμως θα είναι να μελετηθεί κι από την Εθνική Γεωργική Εταιρεία, τον Αυτόνομο οργανισμό της σταφίδας, τα Γεωργικά επιμελητήρια, τις Γεωργικές ενώσεις και τους Γεωργικούς συνεταιρισμούς για να βρεθεί ο πιο πρακτικός και σύντομος τρόπος. Στην Αυστρία, Βισσαραβία, Σερβία, Βοσνία, Ερζεγοβίνη, Γαλλία, Ιταλία, Ουγγαρία, Ρουμανία, Τουρκία και Καλιφόρνια όπου η δαμασκηνιά καλλιεργείται πολύ, τα ξηρά δαμάσκηνα είναι από τα κυριότερα προϊόντα, πρώτα όμως στην ποιότητα έρχονται του Αζέν της Γαλλίας, δηλαδή τα prunes d’Ente η Robe-de-Sergent, μα και της Καλιφόρνιας είναι ομοίως διαλεχτά.

Στην Αθήνα τα μεγάλα εδωδιμοπωλεία πουλούν δαμάσκηνα ξηρά Καλιφόρνιας. Όταν ήμουν καθηγητής στην Δενδροκομική και Αμπελουργική Σχολή Πατρών (1923-25) τα δενδροκομείο της είχε λίγες δαμασκηνιές Αζέν. Τα δαμάσκηνα τής Σερβίας, Βοσνίας και Ερζεγοβίνης στέλνονται τα γερά στα διάφορα μέρη βαλμένα σε ξύλινα κιβώτια, βαρέλια ή σακιά. Τα λειωμένα τα παίρνει η Γερμανία, Γαλλία και η Αυστρία για οινόπνευμα.
Τρεις ή τέσσερες και σπάνια πέντε οκ. χλωρά δαμάσκηνα κάνουνε μία οκά ξηρά. Συνήθως λογαριάζουν πως 100 οκ. χλωρά γίνονται 35 οκ. ξηρά.

Οι Γάλλοι όταν τα δαμάσκηνά τους ωριμάσουν πολύ και πέσουν από το δένδρο χάμου τα μαζεύουν και τα απλώνουνε στον ήλιο, επάνω σε ψάθες για να φύγει το περισσότερο νερό που έχουν και ύστερα τα αποξηραίνουν σε φούρνο κοινό η σε αποξηραντήριο κλίβανο. Στην κατάσταση αυτή, δηλαδή ξηρά, τα πουλούν σε ειδικά εργοστάσια όπου τα χωρίζουνε σε ποιότητες και τα πιο μεγάλα και διαλεχτά τα βάζουνε σε μπουκάλες η τενεκεδένια κουτιά, τα βράζουν 4 ώρες σε ατμόλουτρο με θερμοκρασία απάνω από 100 βαθμούς, τα βουλώνουν ύστερα καλά για να μη παίρνουν αέρα και τα δίνουνε στην κατανάλωση.
Τα λουλούδια της δαμασκηνιάς βγαίνουν μαζί με τα φύλλα και το ξύλο της είναι σκληρό, έχει αντοχή μεγάλη κι είναι κατάλληλο για τόρνο κι έπιπλα.

Η καλλιέργεια της δαμασκηνιάς

Η δαμασκηνιά στην επαρχία Βοίου της Δυτικής Μακεδονίας κ. ά. φυτρώνει μόνη της όπου πέσει τα κουκούτσι της και χωθεί στα χώμα και είναι δένδρο που έχει τις λιγότερες απαιτήσεις, όσο για το χώμα που θα φυτευτεί και τις λιγότερες φροντίδες κατόπι στην καλλιέργεια. Τη δαμασκηνιά μπορούμε να την φυτέψουμε στους κήπους, ανάμεσα στα αμπέλια ή τριγύρω για φράχτη, μα την καλλιεργούμε και συστηματικά σε ξεχωριστό χωράφι. Δαμασκηνιές μπορούμε πολύ εύκολα να κάνουμε με κουκούτσια από δαμάσκηνα ή κορόμηλα σαν τα φυτέψουμε σε βραγιές (πρασιές) και τα δενδράκια που θα γίνουν τα μπολιάσουμε με το κατάλληλο είδος.

Δενδράκια που έγιναν από κουκούτσια δαμασκηνιάς Αζέν είναι τα περισσότερα ήμερα και δεν θέλουνε μπόλιασμα. Δαμασκηνιές κάνουμε και με κωλόριζα μα θα είναι δένδρα κατώτερα και θα βγάζουνε πολλά κωλόριζα.
Οι δαμασκηνιές από σπόρο είναι πιο εύρωστες, ζούνε πιο πολύ κι αντέχουν στις αρρώστιες και στην ξηρασία γιατί πάει πιο βαθιά η ρίζα τους. Και αντίθετα, όσες γίνονται από κωλόριζα δεν έχουνε τόση αντοχή κι οι ρίζες τους πηγαίνουν ρηχά.
Στα ξηρά χωράφια για να έχουμε δαμασκηνιές φυτεύουμε πικρά η γλυκά μύγδαλα και τα δενδράκια που θα γίνουν από αυτά μπολιάζουμε με διαλεχτό σόι δαμάσκηνο.

Η δαμασκηνιά δεν γίνεται μονάχα στα πολύ σφιχτά χώματα, στους βάλτους και στις αμμούδες. Στα αμμουδερά (άμμο αργιλώδη η άργιλο αμμώδη), στα νοτερά και δυνατά προκόβει- και περισσότερο στις κοκκινιές που έχουν ασβέστη, δηλαδή στα άργιλο ασβεστώδη.
Η δαμασκηνιά ανθίζει νωρίς την άνοιξη (Μάρτη - Απρίλη) και για αυτό στις χώρες που γίνονται όψιμες παγωνιές δεν μπορεί να καλλιεργηθεί με κέρδος γιατί καίγονται τα λουλούδια της. Το μαλακό κλίμα είναι για αυτή το πιο καλό και το χωράφι που θα φυτευτεί να είναι στην ανατολή κατάντικρυ ή στη νοτιά για να προφυλάγονται τα λουλούδια από το κρύο. Η δαμασκηνιά γίνεται και σε ορεινές επαρχίες χωρίς έξοδα καλλιέργειας και πολλές φροντίδες.

Φύτεμα δαμασκηνιάς

Στον κήπο ή σε ότι άλλο μέρος φυλαγμένο από τις φοβερές γίδες και τα ζώα σκάβουμε ως τρεις πιθαμές βαθιά τεμάχιο γης αμμουδερό και ανάλογο με τα κουκούτσια που θα φυτέψουμε και χωρίζουμε σε βραγιές 1-1 ½ μέτρα φάρδος και 4 μάκρος, ύστερα φουσκίζουμε τις βραγιές με χωνεμένη κοπριά και σκάβουμε (τσαπίζουμε) για να παραχωθεί και τριφτεί το χώμα.

Τελευταία τις ισιώνουμε κι ανοίγουμε κάθε μιάμιση πιθαμή ( 30 πόντους) αυλάκια ως 4 δάχτυλα βαθιά και μέσα σε αυτά καθίζουμε κάθε μια πιθαμή (25 πόντους) κουκούτσι δαμασκηνιάς ή κορομηλιάς και τα σκεπάζουμε με το πλαϊνό χώμα. Τα κουκούτσια πρέπει να είναι από δαμάσκηνα ή κορόμηλα πολύ ώριμα. Και από το φθινόπωρό (Οκτώβριο - Νοέμβριο) που θα τα σπείρουμε έως την άνοιξη που θα φυτρώσουνε δεν τα ποτίζουμε γιατί την εποχή αυτή το χώμα είναι, όταν όμως τα σπείρουμε όψιμα (Φλεβάρη ή Μάρτιο) και δεν βρέξει το Μάρτιο 2-3 φορές, ξηραίνεται το χώμα των βραγιών κι αναγκαστικά ποτίζουμε με ποτιστήρι και ύστερα από κάθε πότισμα σκαλίζουμε ρηχά έως ένα δάχτυλο για να αφρατέψει το χώμα και να αεριστεί.

Την άνοιξη μόλις ζεσταίνει ο καιρός τα γερά κουκούτσια θα φυτρώσουν όλα και έτσι θα έχουμε δσμασκηνίτσες που μεγαλώνοντας τις μονοβεργούμε, δηλαδή κόβουμε σύριζα στον κορμό με κηπουρικό ψαλίδι τα πλαϊνά κλωνιά αφήνοντας τη φούντα. Το δεύτερο ή τρίτο χρόνο τις μπολιάζουμε την άνοιξη παίρνοντας τα μάτια από μπόλια που έχουμε κόψει νωρίς -πριν φουσκώσουν τα μάτια - και παραχώσει σε άμμο ή τα μπολιάζομε με φετινό μπόλι αργότερα, Αύγουστο και Σεπτέμβριο. Οι δαμαακηνίτσες που είναι στο φυτώριο για να μεγαλώσουν με προθυμία πρέπει το καλοκαίρι με την ξηρασία να τις ποτίζουμε, να τις ξεχορταριάζουμε και να τις σκαλίζουμε ρηχά ύστερα από κάθε πότισμα ή βροχή για να μαλακώσει το χώμα και να κρατήσει την υγρασία του. Στην αρχή, ώσπου να φυτρώσουν και μέχρι να μεγαλώσουν λίγο, τις ποτίζουμε με ποτιστήρι και κατόπι με τρεχούμενο νερό.
Τα κουκούτσια της δαμασκηνιάς, επειδή είναι πολύ σκληρά και πολλές φορές φυτρώνουν τον δεύτερο χρόνο, τα ραγίζουμε πρώτα προσέχοντας μη χαλάσουμε τη φύτρα τους για να είμαστε σίγουροι πως θα φυτρώσουνε μονοχρονίς.

ΣΤΟΙΒΑΣΜΑ (Στρωμάτωμα)
Τα κουκούτσια της δαμασκηνιάς μπορούμε να τα σπείρουμε από τον Οκτώβριο ως τέλος του Φλεβάρη, όμως η πρώιμη σπορά είναι καλύτερη και όπου μπορεί να γίνει πρέπει να την προτιμούμε. Η όψιμη σποράς (Φλεβάρη) γίνεται εξαιρετικά στα ορεινά και ψυχρά μέρη όπου υπάρχει φόβος με πρώιμη σπορά να σαπίσουνε τα κουκούτσια τον χειμώνα. Τέτοια ζημία δεν παθαίνουμε όταν τα φυλάξουμε όλο το χειμώνα σε ποταμίσια ψιλή άμμο και το Φλεβάρη που θα αρχίζουνε να φυτρώνουν, τα βγάλουμε και τα φυτέψουμε στις βραγιές με τον τρόπο που είπαμε. Για να στοιβάξουμε (στρωματώσουμε) τα κουκούτσια τον Οκτώβριο ή Νοέμβριο τα ραγίζουμε με προσοχή και παίρνουμε ξύλινο και ξέβαθη κάσα, ρίχνουμε μέσα ως μια πιθαμή άμμο ψιλή ποταμού, την ισιώνομε, στρώνουμε τα κουκούτσια και τα σκεπάζουμε ίσαμε τρία δάκτυλα πάλι με άμμο. Βάζοντας πάτο άμμο και πάτο κουκούτσια κάνουμε 3 μονάχα στρώματα, φέρνουμε την κάσα στην αποθήκη ή παράγκα και τα αφήνουμε ίσαμε το Φλεβάρη που θα τα φυτέψουμε και ως τότε θα έχουν αρχίσει να φυτρώνουνε.

Το μέρος που θα βάλουμε την κάσα, να μην είναι πολύ ζεστό και φυτρώσουν τα κουκούτσια παράκαιρα. Στο μεταξύ καταβρέχουμε 1-2 φορές για να στέκεται η άμμος δροσερή. Όταν είναι ανάγκη να οψιμίσει το φύτρωμα των κουκουτσιών τα πηγαίνουμε σε κρύα αποθήκη. Και όταν δεν μας παίρνει ο καιρός να τα στρωματώσουμε τα ρίχνουμε για 24 ώρες σε νερό ζεστό, 60-70 βαθμούς για να φουσκώσουνε. Όσα κουκούτσια δεν φουσκώσουν τα ξαναβάζουμε στο ζεστό νερό.

Φύτεμα δαμασκηνιάς

Οι δαμασκηνιές που έχουμε στο φυτώριο, όταν γίνουν τεσσάρων χρόνων είναι πια καλά ανεπτυγμένες και τα μπόλια τους μεγαλωμένα. Στην ηλικία αυτή τις βγάζουμε και τις φυτεύουμε σε χωράφι κατά προτίμηση φυλαγμένο από το βοριά γιατί τα λουλούδια της δαμασκηνιάς βγαίνουνε την άνοιξη πρώιμα, μπρος από τα φύλλα κι είναι φόβος να πάρουνε από παγωνιές. Όταν θέλουμε να έχει τα χωράφι μας μονάχα δαμασκηνιές τις βάζουμε σ’ απόσταση 5-6 μέτρα η μια από την άλλη.

Σε περίσταση όμως που θέλουμε να σπέρνουμε το χωράφι και να έχουμε και δαμασκηνιές τις φυτεύουμε σε απόσταση 10-15 μέτρα από όλες τίς μεριές, δηλαδή βάζουμε 5 ή 6 δαμασκηνιές στο στρέμμα. Τους λάκκους που θα τις φυτέψουμε ανοίγουμε ένα μήνα πρωτύτερα για να αεριστεί το χώμα.
Όταν όμως δεν ευκαιρούμε τους ανοίγουμε τις ημέρες που θα φυτέψουμε και καίμε μέσα θυμάρια και τις κάνουμε να έχουνε βάθος τρεις πιθαμές και φάρδος τέσσερις.

Τον Νοέμβριο ή Δεκέμβριο και για τα ψυχρότερα μέρη το Μάρτη που θα φυτέψουμε τις δαμασκηνιές γεμίζουμε τους λάκκους ως την μέση και παραπάνω με χώμα και το ισιώνουμε. Ύστερα παίρνουμε μία δαμασκηνά και φρεσκάρουμε τις ρίζες της, δηλαδή τις ψαλιδίζουμε (τσιμπούμε) στις άκρες για να βγάλουμε το μέρος που μάσησε η αξίνα στο ξερίζωμα. Και αμέσως αρχίζουμε το φύτεμα, δηλαδή καθίζουμε στο λάκκο τη δαμασκηνά, την κρατούμε ίσια και κάθεται και προσέχοντας οι ρίζες της να μην είναι μπερδεμένες την σκεπάζουμε ίσαμε μισή πιθαμή με χώμα ανακατωμένο με λίγη κοπριά και για να καθίσει το πατούμε πρώτα με τα πόδια μας και ύστερα απογεμίζουμε το λάκκο.

Όπως όλα τα δένδρα ομοίως και η δαμασκηνιά πρέπει να φυτεύεται μονάχα 3-4 δάκτυλα βαθύτερα από ό,τι ήτανε στο φυτώριο γιατί θα καθίσει το χώμα. Φυτεύοντας τις δαμασκηνιές τις ποτίζουμε. Ομοίως τις ποτίζουμε τον πρώτο και δεύτερο χρόνο από μια φορά το Μάη, Ιούνιο, Ιούλιο και Αύγουστο και τις σκαλίζουμε 2-3 ημέρες ύστερα από πότισμα. Όταν το μπόλι γίνει ως 1 ½ μέτρο το κλαδεύουμε, δηλαδή κόβουμε την κορφή του (το κορφολογούμε) ίσαμε μια πιθαμή και αφήνουμε από τους κλώνους του τρεις μονάχα, αυτούς που είναι ψηλά και σε ίση απόσταση ο ένας από τον άλλον.

Τους κλώνους αυτούς το δεύτερο χρόνο τους κλαδεύουμε αφήνοντας στον καθένα 3-4 μάτια. Από τους βλαστούς που θα βγούνε από τα μάτια αυτά θα αφήσουμε στον κάθε ένα κλώνο από δύο, τους ακρινούς και τους άλλους θα τους κόψουμε. Έτσι θα έχουμε ψηλά στον κορμό 6 κλώνους ολόγυρα που θα μοιάζουνε με πολυκάντηλο. Κατόπιν όσοι κλώνοι ψηλώνουν παρά πολύ κορφολογούνται και όσοι είναι αδύνατοι ή βλαστάνουν στη μέση του δένδρου κόβονται. Δυνατό κλάδεμα δεν πρέπει να κάνουμε στη δαμασκηνιά γιατί βγάζει γόμα (κομμίωση) και οι πληγές συντρέχουν την αρρώστια αυτή.

Το μόνο κλάδεμα που πρέπει να κάνουμε είναι να καθαρίζουμε το δέντρο κόβοντας ταχτικά τους ξηρούς και άρρωστους κλώνους και τα κωλόριζα που το αδυνατίζουν. Τις δαμασκηνιές τις σκάβουμε το χειμώνα γύρω στο κορμό τους και το καλοκαίρι τις σκαλίζουμε ως δύο φορές για να κρατήσει το χωράφι την υγρασία του και να κοπούνε τα χόρτα. Με το σκάψιμο που κάνουμε το χειμώνα τις κοπρίζουμε κάθε δύο χρόνια με κοπριά χωνεμένη καλά και ανακατωμένη με χημικό λίπασμα 0-12-6 ή 0-16-0 σε αναλογία 100 οκ. κοπριά 10 οκ. λίπασμα, μα και με σκέτο λίπασμα (1-10-10 μπορούμε να τις λιπαίνουμε.

Εχθροί ασθένειες της δαμασκηνιάς

Η δαμασκηνιά παθαίνει τις αρρώστιες της αμυγδαλιάς, μα ο υπονομευτής είναι από τις σοβαρότερες. Στην αυτή κατηγορία είναι κι η Λπαρίς. Οι σκοπελίτες υποφέρουν από το έντομο αυτό. Τα αυγά του (400-500) σωριάζει το θηλυκό στη φλούδα του κορμού, στο μέρος που είναι χωμένο στο χώμα. Από τα αυγά αυτά βγαίνουν την άνοιξη κάμπιες που περνώντας τον κορμό ανεβαίνουν στους κλώνους της δαμασκηνιάς και τρώνε όλα τα φύλλα της. Για να γλυτώσουμε τις ζημιές τους πρέπει νωρίς την άνοιξη να σκάψουμε καλά γύρω τις δαμασκηνιές για να καταστραφούνε τα αυγά ή οι κάμπιες που τότε βγαίνουν. Ταυτόχρονα χαλούμε και τα αυγά τρίβοντας κοντά στις ρίζες το μέρος του κορμού που τά ’χει ή το χρίζουμε με ασβεστόγαλα. Μπορούμε ακόμα να εμποδίσουμε τις κάμπιες από το να ανέβουν με κόλλα που κάνουμε με 400 δράμια λινέλαιο, 150 δράμια καλοφώνιο και 20 δράμια μαύρη πίσσα. Με το μίγμα αυτό αλείφουμε την άνοιξη (Απρίλιο - Μάιο) πάνινη λουρίδα ως μισή πιθαμή φαρδιά και την δένουμε σφιχτά στον κορμό τής δαμασκηνιάς 2-3 πιθαμές ψηλά από το χώμα. Άλλο γιατρικό είναι να ραντίσουμε έγκαιρα τις δαμασκηνιές με εντομοκτόνο για να προφυλάξουμε τα φύλλα τους από την κάμπια.

Πηγή:Ο πλούτος από τα δέντρα-Αλέξανδρου Ν. Γεωργακόπουλου-Εν Αθήναις 1931

Διαβάστε ακόμη:Πως ξηραίνουν τα δαμάσκηνα