Περί Ιατρικής και μαγικής τέχνης

Ποιος έμαθε στους Έλληνες την μαγική μιαρή τέχνη;

ΠΛΙΝΙΟΣ, Naturalis Historia XXVIII 5-6-7
5. Μεταξύ των Ελλήνων αρκετοί έχουν μιλήσει για τη γεύση των σπλάγχνων και των μελών του ανθρωπίνου σώματος, με κάθε λεπτομέρεια, έως και το ίδιο το κόψιμο των νυχιών, σάμπως να ήταν δυνατό να θεωρήσει κανείς ότι υγεία θα ήταν για τον άνθρωπο να γίνει θηρίο και ότι η αρρώστια είναι η δίκαιη τιμωρία κατά τη διαδικασία της ίασης.
Και, μα τον θεό, δικαιολογημένη απόλυτα είναι η απογοήτευση, αν οι θεραπείες αυτές αποδειχθούν άχρηστες. Το να εξετάζει κανείς τα ανθρώπινα σπλάγχνα θεωρείται αμάρτημα- το να τα τρώει τι είναι;
Ποιος πρώτος ανακάλυψε, Οσθάνη, τέτοια ευτελή πράγματα;

6. Γιατί, εσύ πρέπει να θεωρηθείς υπαίτιος, εσύ ο καταστροφέας των ανθρώπινων δικαίων και τεχνουργός τεράτων. Εσύ πρώτος τα δημιούργησες με σκοπό, πιστεύω, να μείνει η ζωή σου αθάνατη στη μνήμη των ανθρώπων.
Ποιος πρώτος σκέφθηκε να κομματιάσει και να φάει ανθρώπινα μέλη; Ποια σκέψη τον οδήγησε σε αυτό; Ποια μπορούσε να είναι η αρχή μιας τέτοιας θεραπευτικής διαδικασίας; Ποιος έκανε ώστε η χρήση μαγικών φίλτρων να είναι πιο αθώα από τα θεραπεύματα;
Και αν δεχθούμε ότι βάρβαροι και αλλοεθνείς ανακάλυψαν αυτές τις τελετουργίες, άραγε και οι Έλληνες υιοθέτησαν αυτές τις τέχνες;

7. Υπάρχουν γραπτά κείμενα του Δημοκρίτου που υποστηρίζουν ότι ένα νόσημα ωφελείται περισσότερο από τα οστά της κεφαλής ενός εγκληματία ένα άλλο νόσημα από τα οστά ενός φίλου ή ενός επισκέπτη.

ΠΛΙΝΙΟΣ, Naturalis Historia XXX 8-9-10
8. Όσο μπορώ, εγώ τουλάχιστον, να εξακριβώσω, ο πρώτος άνθρωπος που έγραψε σύγγραμμα για τη μαγεία ήταν ο Οσθάνης, ο οποίος ακολούθησε τον Πέρση βασιλιά Ξέρξη στην εκστρατεία του κατά της Ελλάδας και έσπειρε, πηγαίνοντας, από τον ένα τόπο στον άλλο, τους σπόρους, θα έλεγα, της τερατώδους αυτής τέχνης μιαίνοντας ολόκληρο τον κόσμο.
Ένα είναι το βέβαιο: αυτός ο Οσθάνης ήταν που, μεταξύ των Ελλήνων, δεν άνοιξε απλώς την όρεξή τους για την επιστήμη του, αλλά τους έκανε μανιακούς με αυτήν.
Εντούτοις παρατηρώ ότι από τα παλιά χρόνια -στην πραγματικότητα, πάντοτε- η πιο υψηλή διάκριση και δόξα στα γράμματα προήλθε από την επιστήμη αυτή.

9. Ασφαλώς ο Πυθαγόρας, ο Εμπεδοκλής, ο Δημόκριτος, ο Πλάτων ταξίδεψαν με πλοίο σε άλλους τόπους για να την διδαχθούν -πήγαν ως εξόριστοι εκεί παρά ως ταξιδιώτες- και γυρνώντας πίσω την επαγγέλθηκαν, φύλαγαν όμως τα μυστικά της. Ο Δημόκριτος ανέπτυξε τις διδασκαλίες του Απολλοβήχη του Κόπτη και του Δαρδανού από τη Φοινίκη, μπήκε στον τάφο του Δαρδάνου για να βρει εκεί τα συγγράμματα του και βάσισε τα δικά του συγγράμματα στις διδασκαλίες εκείνων.
Το ότι τα διδάγματα αυτά έγιναν ποτέ αποδεκτά από ανθρώπους, αποτυπώθηκαν στη μνήμη τους και παραδόθηκαν στους μεταγενέστερους είναι κάτι το εκπληκτικό που δεν έχει το όμοιο του στην ιστορία.

10. Τόσο μεγάλη είναι η έλλειψή τους σε αξιοπιστία και ευπρέπεια, ώστε εκείνοι που αναγνωρίζουν τα άλλα έργα του Δημοκρίτου, δεν δέχονται ότι τα περί μαγικής έργα είναι δικά του. Μάταια όμως, διότι ομολογείται ότι ο Δημόκριτος κατεξοχήν ενέβαλε στις ψυχές των ανθρώπων τη γλυκύτητα της μαγικής. Αξιοθαύμαστο είναι και τούτο, ότι και η μία και η άλλη τέχνη -εννοώ την ιατρική και τη μαγική- άνθησαν η μία μαζί με την άλλη: ο Ιπποκράτης δίδασκε την ιατρική την ίδια εποχή που ο Δημόκριτος δίδασκε τη μαγική, περί τους χρόνους του Πελοποννησιακού πολέμου.

ΓΑΛΗΝΟΣ, Περί των άπλων φαρμάκων, X 1 [XII 248 Kuhn]:
Μερικά από αυτά τα φάρμακα είναι αισχρά και αηδιαστικά, μερικά όμως είναι και από τους νόμους απαγορευμένα, για τα οποία δεν ξέρω με ποιόν τρόπο έγραψε ο Ξενοκράτης, ένας άνθρωπος που δεν έζησε πολύ πριν από εμάς, άλλα την εποχή που ζούσαν και οι δικοί μας παππούδες, όταν η ρωμαϊκή βασιλεία είχε απαγορεύσει να τρώγονται άνθρωποι, εκείνος όμως έχοντας ο ίδιος προσωπική πείρα γράφει με πολλή αξιοπιστία, ποιες παθήσεις έχει την ικανότητα να θεραπεύει ο εγκέφαλος, όταν τρώγεται, ή οι σάρκες ή το συκώτι, και ποιες τα οστά της κεφαλής ή της κνήμης ή των δακτύλων είτε είναι καμένα είτε καταπίνονται άκαυτα και, τέλος, ποιες θεραπεύουν το ίδιο το αίμα.

Διαβάστε ακόμη:Η ιστορία των βοτάνων